Η “ωρολογιακή βόμβα” της Γαλλίας απειλεί την Ευρώπη – Μπορεί να την σταματήσει η ΕΚΤ;

Η πολιτική κρίση στη Γαλλία παίρνει διαστάσεις συστημικής απειλής για την Ευρώπη. Παρά την προσωρινή ανακούφιση που έφερε η ανανέωση της θητείας του Σεμπαστιάν Λεκορνί στη θέση του πρωθυπουργού, το πρόβλημα μόλις ξεκινά.

Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σε πολιτική παράλυση, με αδυναμία σχηματισμού σταθερών κυβερνήσεων, εκρηκτικό κοινωνικό κλίμα και φθίνουσα εμπιστοσύνη των αγορών. Και όλα αυτά, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση μπαίνει σε έναν δύσκολο χειμώνα – ενεργειακά, νομισματικά και οικονομικά.

Αγορές: Ανακούφιση για λίγο, αβεβαιότητα για πολύ

Όταν την περασμένη Παρασκευή ανακοινώθηκε η παραμονή του Λεκορνί, οι αγορές αντέδρασαν συγκρατημένα:

• Οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων σημείωσαν μικρή υποχώρηση, δείχνοντας προσωρινή εμπιστοσύνη στην αποφυγή πρόωρων εκλογών.
• Η τάση αυτή επεκτάθηκε και σε άλλες περιφερειακές οικονομίες, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, των οποίων τα ομόλογα επίσης κατέγραψαν ήπια αποκλιμάκωση.
• Όμως η ισοτιμία του ευρώ βούλιαξε, φθάνοντας σε νέο χαμηλό έναντι του δολαρίου, καθώς οι επενδυτές έδειξαν ξεκάθαρη ανησυχία για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Ευρώπη.

Ένα κοινό νόμισμα δεν αντέχει να στηρίζεται σε πολιτικά σαθρές οικονομίες. Και η Γαλλία αυτή τη στιγμή δείχνει ακριβώς αυτό: σαθρότητα.

Οικονομία υπό πίεση – Και έρχεται χειμώνας

Η κρίση δεν είναι μόνο πολιτική. Έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη προετοιμάζεται για αυξημένες ανάγκες σε εισαγόμενη ενέργεια, τιμολογημένη – όπως πάντα – σε δολάρια. Ένα ασθενές ευρώ σημαίνει ακριβότερο φυσικό αέριο και πετρέλαιο, κάτι που θα επηρεάσει όλους:

• Νοικοκυριά, μέσω αυξημένων τιμολογίων.
• Βιομηχανία, μέσω κόστους παραγωγής.
• Κυβερνήσεις, μέσω πίεσης για επιδοτήσεις και αυξημένες δαπάνες.

Και δεν είναι μόνο οι διεθνείς τιμές. Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο προηγούμενης συμφωνίας ΗΠΑ–Ε.Ε. επί προεδρίας Τραμπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευθεί για ενεργειακές εισαγωγές άνω των 700 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ – ένα ακόμη βάρος σε μια ήδη επιβαρυμένη ισοτιμία.

Η ΕΚΤ στο προσκήνιο – Τελευταία άμυνα ή πρώτη ευθύνη;

Σε αυτό το ταραγμένο τοπίο, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας γίνεται καθοριστικός.

• Η ΕΚΤ έχει ήδη ξεκινήσει αξιολόγηση της έκθεσης των τραπεζών σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία.
• Σε περίπτωση επιδείνωσης, δεν αποκλείεται να χρειαστεί η ενεργοποίηση του TPI (Transmission Protection Instrument), του εργαλείου στήριξης κρατικών ομολόγων για την αποτροπή μετάδοσης κρίσης.
• Η πραγματικότητα όμως είναι μία: αν η Γαλλία χάσει την πρόσβαση στις αγορές, κανένα εργαλείο δεν θα είναι αρκετό χωρίς σοβαρή πολιτική λύση.

Η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει πολιτική. Μπορεί να αγοράζει χρόνο – τίποτα περισσότερο.

Το ντόμινο χρέους – Και η Ελλάδα στο κάδρο

Η κρίση δεν σταματά στη Γαλλία. Αν οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων αρχίσουν να ανεβαίνουν ανεξέλεγκτα, η επόμενη χώρα που θα στοχοποιηθεί είναι η Ιταλία – και αμέσως μετά, η Ελλάδα.

Η ελληνική οικονομία, αν και έχει σημειώσει πρόοδο, παραμένει εκτεθειμένη στις εξωτερικές πιέσεις. Το δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, και κάθε επιβάρυνση στο κόστος δανεισμού μεταφράζεται άμεσα σε πίεση στους προϋπολογισμούς και σε ανάγκη για νέα μέτρα.

Η Ελλάδα μπορεί να κάνει βήματα μπροστά, αλλά η Ευρωζώνη την κρατά δεμένη στο ίδιο βαγόνι με τη Γαλλία και την Ιταλία.

Κίνδυνος αποπληθωρισμού – Χαμηλή ανάπτυξη για τρίτη χρονιά

Ο ορίζοντας δεν είναι ευοίωνος ούτε σε επίπεδο ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη κάτω του 1%για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Αν αυτή η πορεία συνεχιστεί:

• Ο αποπληθωρισμός θα γίνει σοβαρό ενδεχόμενο.
• Η κατανάλωση θα μειωθεί.
• Οι επενδύσεις θα παγώσουν.
• Τα δημόσια οικονομικά θα πιεστούν, οδηγώντας σε νέο γύρο λιτότητας ή – το πιθανότερο – σε αναζήτηση βοήθειας από την ΕΚΤ.
• Η βόμβα χτυπάει για όλουςΗ Γαλλία μπορεί να είναι το επίκεντρο, αλλά η βόμβα της πολιτικής αβεβαιότητας και του χρέους δεν γνωρίζει σύνορα. Όταν σπάσουν τα θεμέλια σε μια χώρα-πυλώνα της Ε.Ε., η αντίδραση είναι πανευρωπαϊκή – και ανεξέλεγκτη.

Αν δεν υπάρξει άμεση πολιτική λύση στο Παρίσι και κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική, η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε μια νέα κρίση τύπου 2010 – μόνο που αυτή τη φορά, ίσως ούτε η ΕΚΤ να μην μπορέσει να σώσει την κατάσταση τόσο εύκολα.

Πηγή: pagenews.gr