Η Ελλάδα σε ρόλο ενεργειακού κόμβου: η νέα σκακιέρα Αλεξανδρούπολης, LNG και γεωπολιτικών ισορροπιών

Η νέα ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου

Η Ελλάδα βρίσκεται στο κέντρο μιας ταχέως μεταβαλλόμενης ενεργειακής πραγματικότητας που επηρεάζει όχι μόνο την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τον ευρύτερο ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό. Οι νέες συμφωνίες LNG, η ενίσχυση των διασυνδέσεων στα Βαλκάνια και οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις που φέρνουν η ρωσική αποκόλληση και η αμερικανική διείσδυση καθιστούν τη χώρα κρίσιμο κρίκο σε ένα πολύπλοκο ευρωπαϊκό δίκτυο ασφάλειας και διαφοροποίησης.

Η συμφωνία Ελλάδας–Ρουμανίας–Ουκρανίας και ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης

Η πρόσφατη συμφωνία για τη διοχέτευση φυσικού αερίου προς Ρουμανία και Ουκρανία μέσω της Αλεξανδρούπολης και του Κάθετου Διαδρόμου αναδεικνύει την Ελλάδα σε διαμετακομιστικό πυλώνα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά:

• Σταθεροποίηση του εφοδιασμού σε χώρες που αναζητούν αξιόπιστες εναλλακτικές έναντι της Ρωσίας.
• Εμβάθυνση της περιφερειακής συνεργασίας, με τη χώρα μας ως βασικό σταθμό στις κάθετες ροές φυσικού αερίου.
• Επιβεβαίωση της στρατηγικής αξίας του FSRU Αλεξανδρούπολης, που πλέον λειτουργεί όχι ως ελληνικό έργο, αλλά ως περιφερειακό ενεργειακό εργαλείο.

Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας, καθιστώντας την αναντικατάστατο κόμβο σε μια χρονική στιγμή όπου η ενεργειακή ασφάλεια έχει επιστρέψει στο κέντρο της ευρωπαϊκής ατζέντας.

Οι υπεράκτιες έρευνες σε Ιόνιο και Κρήτη: πέρα από την εθνική διάσταση

Οι έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη αποκτούν πλέον ευρωπαϊκή σημασία, καθώς συνδέονται με τις προσπάθειες της ΕΕ να εξασφαλίσει πρόσθετες πηγές εντός της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Αν και βρισκόμαστε ακόμη σε πρώιμο στάδιο, η ΕΕ παρακολουθεί στενά τα projects, διότι:

• μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά στις εισαγόμενες ποσότητες LNG,
• μειώνουν το στρατηγικό ρίσκο για τα κράτη της ΝΑ Ευρώπης,
• και δημιουργούν έναν ενδοευρωπαϊκό άξονα παραγωγής–μεταφοράς με επίκεντρο την Ελλάδα.

Η Αθήνα, ουσιαστικά, μετατοπίζεται από «χώρα διέλευσης» σε χώρα ενεργειακής πρωτοβουλίας.

Οι μακροχρόνιες συμφωνίες LNG με τις ΗΠΑ: τι αλλάζει

Η 20ετής συμφωνία Atlantic–See LNG Trade – Venture Global αποτελεί το δεύτερο σκέλος της νέας ενεργειακής ταυτότητας της Ελλάδας.

Παρότι οι ποσότητες που προορίζονται για την εγχώρια αγορά είναι περιορισμένες, η σημασία της συμφωνίας είναι πολλαπλή:

• Εδραιώνει μακροπρόθεσμα τη συμμετοχή αμερικανικού LNG στον περιφερειακό ενεργειακό χάρτη.
• Ενισχύει τη θέση της χώρας ως ενδιάμεσου κόμβου για ροές LNG προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και ενδεχομένως Ουκρανία.
• Ενδυναμώνει τον άξονα Βαλκανίων–Ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας ένα δίκτυο που περιορίζει τις εξαρτήσεις από τρίτους παίκτες.

Σε συνδυασμό με τον Κάθετο Διάδρομο, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε θεμελιώδη διαχειριστή των εισερχόμενων ποσοτήτων LNG που στη συνέχεια διοχετεύονται βόρεια.

Η ευρωπαϊκή απαγόρευση ρωσικού φυσικού αερίου από το 2026: νέα πραγματικότητα – νέοι ρόλοι

Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο, που προβλέπει πλήρη απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου από τις αρχές του 2026, αλλάζει ριζικά τις ισορροπίες.

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στην εφαρμογή του νέου μηχανισμού πιστοποίησης προέλευσης, ο οποίος:

• μπλοκάρει τις έμμεσες ροές ρωσικού αερίου μέσω τρίτων χωρών,
• επιβάλλει διαφάνεια σε όλες τις εισαγωγές LNG,
• αυξάνει τη σημασία των ευρωπαϊκών και μεσογειακών πηγών.

Αυτό πρακτικά αναβαθμίζει τον ρόλο των ελληνικών υποδομών — Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπολη, Κήποι, Σιδηρόκαστρο — ως θεσμικά πιστοποιημένων πυλών εισόδου του ευρωπαϊκού συστήματος.

Mια σταθερή γεωπολιτική άνοδος με προοπτική δεκαετίας

Οι τελευταίες εξελίξεις δεν συνιστούν απλώς μια σειρά τεχνικών συμφωνιών. Διαμορφώνουν έναν νέο ενεργειακό χάρτη, στον οποίο:

• η Ελλάδα λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος LNG,
• ενισχύει τον ρόλο της σε Βαλκάνια και Ανατολική Μεσόγειο,
• συμμετέχει ενεργά στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική απεξάρτησης από τη Ρωσία,
• και τοποθετεί τον εαυτό της στο επίκεντρο μιας μακροπρόθεσμης γεωπολιτικής μεταβολής.

Η Αλεξανδρούπολη, ο Κάθετος Διάδρομος, τα FSRU, οι αμερικανικές συμφωνίες LNG και τα ευρωπαϊκά μέτρα συνθέτουν την πιο συνεκτική ενεργειακή στρατηγική που έχει διαθέσει η χώρα στη σύγχρονη εποχή.

Πηγή: pagenews.gr