Μυστικό παζάρι στη Νέα Υόρκη: ΗΠΑ, Ισραήλ και Κατάρ “ξαναγράφουν” το παιχνίδι στη Γάζα

Η συνάντηση που κανείς δεν παραδέχεται, αλλά όλοι παρακολουθούν

Στη Νέα Υόρκη, μακριά από τις κάμερες και τα επίσημα χαμόγελα, ΗΠΑ, Ισραήλ και Κατάρ κάθονται στο ίδιο τραπέζι σε μια τριμερή συνάντηση που μόνο τυπική δεν είναι. Σύμφωνα με το Axios, πρόκειται για την υψηλότερου επιπέδου επαφή από τότε που συμφωνήθηκε ο τερματισμός του πολέμου στη Γάζα – μια συμφωνία στην οποία το Κατάρ έπαιξε ρόλο-κλειδί ως βασικός μεσολαβητής.

Η συγκυρία μόνο τυχαία δεν είναι: η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμάζεται να ανακοινώσει ότι η ειρηνευτική διαδικασία στη Γάζα περνά στη “δεύτερη φάση”, ενώ Ισραήλ και Κατάρ προσπαθούν ακόμη να ξεπεράσουν το σοκ από το ισραηλινό χτύπημα στη Ντόχα τον Σεπτέμβριο, το οποίο άφησε πίσω του νεκρό φρουρό ασφαλείας του Κατάρ και βαθιές ρωγμές στις σχέσεις των δύο χωρών.

Το βαρύ παρασκήνιο: Από την επίθεση στη Ντόχα στο “αναγκαστικό” τετ-α-τετ

Στις 9 Σεπτεμβρίου, ισραηλινά αεροσκάφη πραγματοποίησαν μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση εναντίον ηγετών της Χαμάς… όχι στη Γάζα, αλλά στην ίδια τη Ντόχα. Οι κορυφαίοι της οργάνωσης επέζησαν, ένας φρουρός του Κατάρ σκοτώθηκε και το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: το Ισραήλ είναι διατεθειμένο να κυνηγήσει τους στόχους του οπουδήποτε.

Για την Ντόχα όμως, που φιλοξενεί την πολιτική ηγεσία της Χαμάς και ταυτόχρονα συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ, το χτύπημα θεωρήθηκε σχεδόν προσβολή σε κυριαρχία. Από τότε, οι σχέσεις Κατάρ – Ισραήλ πάγωσαν, αφήνοντας την Ουάσινγκτον σε εξαιρετικά δύσκολη θέση: δύο από τους πιο σημαντικούς συμμάχους της στη Μέση Ανατολή έπαψαν ουσιαστικά να μιλούν μεταξύ τους.

Γι’ αυτό και η τριμερής της Νέας Υόρκης δεν είναι απλώς “μια ακόμη συνάντηση”, αλλά προσπάθεια αποσυμπίεσης μιας κρίσης που απειλεί να τινάξει στον αέρα τον ίδιο τον μηχανισμό που έφερε την εκεχειρία στη Γάζα.

Ποιοι κάθονται στο τραπέζι και τι θέλουν πραγματικά

Τη συνάντηση, σύμφωνα με το Axios, φιλοξενεί ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ. Από ισραηλινής πλευράς δίνει το παρών ο επικεφαλής της Μοσάντ, Ντέιβιντ Μπαρνέα – μια επιλογή που δείχνει πόσο “βαθιά” και ευαίσθητη είναι η ατζέντα. Το Κατάρ εκπροσωπείται από ανώτερο αξιωματούχο, που έχει άμεση εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα.

Οι στόχοι της τριμερούς είναι πολλαπλοί:

– Να αποκατασταθεί στοιχειώδης επικοινωνία Ισραήλ – Κατάρ.
– Να διασφαλιστεί ότι η ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα δεν θα εκτροχιαστεί.
– Να συμφωνηθούν οι όροι και ο ρόλος του Κατάρ στην επόμενη φάση: αφοπλισμός της Χαμάς, διαχείριση της ασφάλειας και οικονομική ανασυγκρότηση.

Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ προσπαθούν να κρατήσουν “ζωντανό” το τρίγωνο Ουάσινγκτον – Τελ Αβίβ – Ντόχα, χωρίς το οποίο κάθε σοβαρή πολιτική λύση για τη Γάζα μοιάζει σχεδόν ανέφικτη.

Ο αμφιλεγόμενος τριμερής μηχανισμός: Συντονισμός ή έλεγχος;

Μετά τη ρήξη που προκάλεσε η επίθεση στη Ντόχα, η Ουάσινγκτον πρότεινε τη δημιουργία ενός τριμερούς μηχανισμού συνεργασίας. Επισήμως, στόχος είναι η “ενίσχυση του συντονισμού, η βελτίωση της επικοινωνίας, η επίλυση αμοιβαίων παραπόνων και η ενίσχυση των προσπαθειών για την πρόληψη απειλών”.

Με απλά λόγια: οι ΗΠΑ θέλουν ένα δομημένο κανάλι, στο οποίο Ισραήλ και Κατάρ θα αναγκάζονται να κάθονται στο ίδιο τραπέζι, να μιλούν, να λογοδοτούν και – στο μέτρο του δυνατού – να μην αιφνιδιάζουν ο ένας τον άλλο με ενέργειες που μπορούν να τινάξουν στον αέρα ό,τι έχει χτιστεί πολιτικά στη Γάζα.

Η συνάντηση της Κυριακής είναι η πρώτη εφαρμογή αυτού του μηχανισμού. Το γεγονός ότι στήθηκε στη Νέα Υόρκη και όχι σε κάποια πρωτεύουσα της περιοχής δείχνει και κάτι ακόμα: η Ουάσινγκτον θέλει να κρατήσει τον πλήρη έλεγχο του παιχνιδιού.

Γάζα, Χαμάς και “δεύτερη φάση” της ειρηνευτικής συμφωνίας

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, μεγάλο μέρος της συζήτησης αναμένεται να επικεντρωθεί στην εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας στη Γάζα. Ειδικά στο τι σημαίνει πρακτικά “αφοπλισμός της Χαμάς” και ποιος θα εγγυηθεί την ασφάλεια στη μεταβατική περίοδο.

Το Κατάρ, που για χρόνια λειτουργεί ως βασικός δίαυλος επικοινωνίας με τη Χαμάς, θα κληθεί να “πουλήσει” δύσκολες ρυθμίσεις στην οργάνωση, χωρίς όμως να καταρρεύσει εντελώς η επιρροή του πάνω της. Το Ισραήλ θα πιέσει για όσο το δυνατόν πιο αυστηρό καθεστώς ασφαλείας και ελέγχου, θέλοντας να διασφαλίσει ότι η Γάζα δεν θα ξαναγίνει βάση επιθέσεων σε βάθος χρόνου.

Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, θέλουν αποτέλεσμα: γρήγορη, ελέγξιμη και “πουλήσιμη” στο εσωτερικό τους εξέλιξη, ώστε να μπορούν να παρουσιάσουν τη νέα φάση ως διπλωματική επιτυχία της κυβέρνησης Τραμπ στη Μέση Ανατολή.

Τι διακυβεύεται αν αποτύχει η τριμερής

Αν ΗΠΑ, Ισραήλ και Κατάρ δεν καταφέρουν να ανασυστήσουν μια στοιχειώδη εμπιστοσύνη, τα σενάρια γίνονται επικίνδυνα:

Η ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα κινδυνεύει να μείνει “στα χαρτιά” ή να βαλτώσει σε τεχνικές λεπτομέρειες. Η Χαμάς μπορεί να εκμεταλλευτεί τα κενά και την πολιτική ασάφεια για να ανασυγκροτηθεί. Άλλοι περιφερειακοί παίκτες, όπως η Τουρκία ή το Ιράν, θα επιχειρήσουν να καλύψουν το κενό επιρροής.

Για τις ΗΠΑ, αυτό θα σήμαινε απώλεια κύρους ως κυρίαρχος μεσολαβητής στη Μέση Ανατολή. Για το Ισραήλ, νέος κύκλος ανασφάλειας στα σύνορα. Για το Κατάρ, υπονόμευση του ρόλου που έχει χτίσει με κόπο ως “αναγκαίος συνομιλητής” Δύσης και ισλαμικών οργανώσεων.

Μυστική μεν, καθοριστική δε

Η τριμερής της Νέας Υόρκης μπορεί να μην έχει φώτα, καρέκλες Τύπου και κοινές δηλώσεις, αλλά η σημασία της είναι τεράστια. Σε ένα δωμάτιο, τρεις παίκτες προσπαθούν ταυτόχρονα: να κλείσουν μια επικίνδυνη πληγή στις σχέσεις τους, να κρατήσουν στη ζωή μια εύθραυστη ειρηνευτική συμφωνία και να μοιράσουν ρόλους και ευθύνες για την επόμενη μέρα στη Γάζα.

Το αν θα καταφέρουν να συνεννοηθούν ή αν η συνάντηση θα μείνει ως ακόμη ένα “μυστικό ραντεβού χωρίς αποτέλεσμα”, θα φανεί από τις κινήσεις των επόμενων εβδομάδων στο μέτωπο της Γάζας – και όχι από τις διαρροές στα διεθνή sites.

Πηγή: Pagenews.gr