Βουλγαρία στο χείλος έκρηξης: Μαζικές διαδηλώσεις για διαφθορά και ευρώ συγκλονίζουν τη χώρα

Ένα κύμα διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς αποσταθεροποιεί τη Βουλγαρία, λίγες εβδομάδες πριν η βαλκανική χώρα ενταχθεί στο ευρώ. Όπως σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg, ενώ θα έπρεπε η αναμονή για είσοδο στο ευρώ να αποτελέσει μια στιγμή για γιορτή, αντιθέτως έχει αναδείξει το αυξανόμενο αίσθημα δυσαρέσκειας, ειδικά μεταξύ των νεότερων Βουλγάρων, αφού μετά από χρόνια συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει εκπληρωθεί η υπόσχεση για βελτίωση του κράτους δικαίου.

Αφορμή για τις τελευταίες αναταραχές ήταν το σχέδιο της κυβέρνησης να αυξήσει τις δαπάνες στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, κάτι που, σύμφωνα με πολλούς διαδηλωτές, θα βοηθήσει απλά τους διεφθαρμένους πολιτικούς να ενισχύσουν την επιρροή τους στους θεσμούς της χώρας.

Η ένταξη της φτωχότερης χώρας της ΕΕ στην Ευρωζώνη πριν αυτή εκπληρώσει βασικές προϋποθέσεις, όπως η τήρηση του κράτους δικαίου, είναι μια κίνηση που οι επικριτές της διεύρυνσης θα είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν.

Πρόκειται για ένα ζήτημα αξιοπιστίας που, με τη σειρά του, θα μπορούσε να βλάψει ολόκληρη τη γεωπολιτική στρατηγική της ΕΕ, καθώς η ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας είναι θεμελιώδης για την αποκατάσταση της σταθερότητας στα ανατολικά σύνορά της.

Η αναταραχή στη Βουλγαρία «ενέχει κίνδυνο για τη φήμη της Ευρώπης – μια χώρα που μόλις εισέρχεται στην Ευρωζώνη κλονίζεται από γεγονότα που αντανακλούν τη δημοσιονομική της πολιτική», δήλωσε ο Mario Bikarski, ανώτερος γεωπολιτικός αναλυτής της Verisk Maplecroft.

Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις της χώρας εδώ και πάνω από μια δεκαετία έχουν φέρει τους διαδηλωτές απέναντι στον πρώην μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης, Delyan Peevski, έναν ισχυρό βουλευτή που θεωρείται ευρέως το πρόσωπο της κρατικής διαφθοράς στη βαλκανική χώρα.

Αν και ο Peevski έχει υποστεί κυρώσεις τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ, η υποστήριξή του υπήρξε καθοριστική για τη διατήρηση της ασταθούς φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης του Rosen Zhelyazkov. Ο Peevski αρνείται κάθε παράνομη πράξη.

Καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται, ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει ψήφο εμπιστοσύνης την Πέμπτη, για την οποία θα χρειαστεί την υποστήριξη του Peevski για να επιβιώσει.

Όταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας Σόφιας και άλλων πόλεων την 1η Δεκεμβρίου, ορισμένοι δήλωσαν ότι τους είχαν φέρει οι γονείς τους σε διαδηλώσεις το 2013, όταν ο Peevski διορίστηκε με αμφιλεγόμενο τρόπο επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας.

Δώδεκα χρόνια αργότερα, τα ίδια πρόσωπα συνεχίζουν να κυριαρχούν στη χώρα που κατατάσσεται μεταξύ των πιο διεφθαρμένων μελών της ΕΕ.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρόσφατα επέκρινε την Ευρώπη ως «σε παρακμή» και αποτυχημένη, ενώ ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν πιέζει για μια συμφωνία που θα τερματίσει τον πόλεμο του στην Ουκρανία, η οποία θα αναδιαμορφώσει ολόκληρη την αρχιτεκτονική της δυτικής ασφάλειας στην ήπειρο.

Αλλού στην ανατολική πτέρυγα, η απογοήτευση από τις φιλοευρωπαϊκές ελίτ έχει τροφοδοτήσει την άνοδο λαϊκιστών ηγετών που είναι σθεναροί επικριτές των Βρυξελλών, όπως ο Πολωνός πρόεδρος Karol Nawrocki και ο Τσέχος πρωθυπουργός Andrej Babis.

Στη Βουλγαρία, η δίψα για μια πολιτική εναλλακτική λύση είναι ιδιαίτερα αισθητή. Η χώρα έχει πραγματοποιήσει επτά εκλογές τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καμία από τις οποίες δεν οδήγησε σε μια σταθερή κυβερνητική πλειοψηφίας.

Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια έχει δημιουργήσει μια ευκαιρία για τον πρόεδρο Rumen Radev, τον πιο δημοφιλή πολιτικό της χώρας. Ο πρώην στρατηγός της πολεμικής αεροπορίας έχει υποστηρίξει τα επιχειρήματα του Κρεμλίνου, αντιτιθέμενος στη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία, όπως είπε, θα ενδυνάμωνε τους «πολεμοκάπηλους». Ο Radev έχει εκφράσει σκεπτικισμό για το ευρώ και έχει πιέσει για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με την υιοθέτηση του νομίσματος.

Μετά τις διαδηλώσεις της περασμένης εβδομάδας, ο Radev προέτρεψε την κυβέρνηση να παραιτηθεί και ζήτησε πρόωρες εκλογές, επαινώντας τους Βούλγαρους για τις διαδηλώσεις τους ενάντια στην «υπονόμευση του κράτους, τη διαφθορά και την ανομία». Ο πρόεδρος πρόσφατα υπαινίχθηκε ότι ενδέχεται να ιδρύσει το δικό του πολιτικό κόμμα και να θέσει υποψηφιότητα, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Αυτή η κίνηση θα αποτελούσε σημαντική αλλαγή για τις εκλογές. Ο Radev προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την οργή του κοινού εναντίον του Peevski.

Τα χρόνια πολιτικής αστάθειας έχουν υπονομεύσει τη δημοσιονομική πειθαρχία της Βουλγαρίας, καθώς οι πολιτικοί πιέζουν για περισσότερες δαπάνες προκειμένου να κερδίσουν τους ψηφοφόρους.

Ο ανακληθείς προϋπολογισμός προέβλεπε αύξηση των δαπανών στον τομέα της ασφάλειας στο 3,6%, περισσότερο από το διπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Institute for Market Economics στη Σόφια.

Η δημοσιονομική πειθαρχία της Βουλγαρίας – με έναν από τους χαμηλότερους δείκτες χρέους προς ΑΕΠ στην Ευρωζώνη – εξασφάλισε στη χώρα την υποστήριξη των κρατών μελών για την ένταξή της στο κοινό νόμισμα, παρά τις ανησυχίες για τη διαφθορά. Η προσπάθεια αυτή ενισχύθηκε επίσης από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία ανάγκασε την Ευρωζώνη να εμβαθύνει την εσωτερική της ολοκλήρωση.

Ο Zhelyazkov έχει αναδείξει την υιοθέτηση του ευρώ ως ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της κυβέρνησής του, αν και μια δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί Βούλγαροι αντιτίθενται σε αυτή την κίνηση. Ο πρωθυπουργός το ανέφερε επίσης ενώ δεσμευόταν να παραμείνει στην εξουσία, λέγοντας ότι η χώρα χρειάζεται σταθερότητα κατά τη μετάβαση στο νέο νόμισμα.

Η απόσυρση του προηγούμενου, μη δημοφιλούς νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό δεν κατάφερε να κατευνάσει την οργή του κοινού.

Ο Bikarski προβλέπει υψηλό κίνδυνο ότι η κυβέρνηση του Zhelyazkov δεν θα επιβιώσει για να ολοκληρώσει τη θητεία της. Αυτό θα αναιρούσε ορισμένα από τα πλεονεκτήματα της υιοθέτησης του ευρώ για τις επιχειρήσεις, ένα εμβληματικό επίτευγμα κάθε φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης, όπως είπε.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Dimitar Bechev, ανώτερο ερευνητή στο Carnegie Europe, η κρίση της Βουλγαρίας θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει μια στιγμή ελπίδας για μια ήπειρο που βρίσκεται σε αβεβαιότητα. «Είναι καλό για την ΕΕ», είπε. «Σημαίνει ότι υπάρχει μια δημοκρατική ώθηση από μέσα, όχι λόγω της πίεσης της ΕΕ. Η Ευρώπη πρέπει να είναι ευχαριστημένη που οι πολίτες απαιτούν μια καθαρή κυβέρνηση».

Πηγή: pagenews.gr