«Κόκκινος συναγερμός» για 110 τράπεζες:Η ΕΚΤ ετοιμάζει «αντίστροφο» stress test γεωπολιτικών κινδύνων το 2026

Η «βόμβα» της ΕΚΤ: Αντίστροφο stress test για γεωπολιτικούς εφιάλτες – 110 τράπεζες υπό το μικροσκόπιο από το 2026

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) χτυπάει καμπανάκι: σε εποχή όπου η Ρωσία απειλεί τα σύνορα, ο Τραμπ (;) κουνάει το δάχτυλο για δασμούς και η Μέση Ανατολή βράζει, οι τράπεζες πρέπει να είναι έτοιμες για το χειρότερο. Στις 12 Δεκεμβρίου 2025, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ένα πρωτοφανές «αντίστροφο» stress test για 110 μεγάλες τράπεζες υπό άμεση εποπτεία – συμπεριλαμβανομένων Εθνικής, Alpha και Eurobank στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με τα κλασικά τεστ (όπως το 2025 της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών με κοινό σενάριο), εδώ ορίζεται εκ των προτέρων το «κακό» αποτέλεσμα – πτώση CET1 κατά 300 μονάδες βάσης (3%) – και οι τράπεζες φτιάχνουν μόνες τους το σενάριο γεωπολιτικής καταστροφής που θα το προκαλέσει. «Θέλουμε να δούμε πώς ενσωματώνουν οι τράπεζες τον γεωπολιτικό κίνδυνο στα stress tests τους», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας της ΕΚΤ, Φραντσέσκα Τριάντι, τονίζοντας ότι αυτό θα ενισχύσει τις ικανότητες διαχείρισης κινδύνων και τα σχέδια ανάκαμψης. Τα αποτελέσματα; Συμπληρωματικά με το 2025 τεστ, θα βγουν το καλοκαίρι του 2026 – χωρίς άμεσες συνέπειες σε Pillar 2 Guidance, αλλά με βαριά «χτυπήματα» στην ετήσια αξιολόγηση SREP.

Τι είναι ο γεωπολιτικός κίνδυνος; Από κυρώσεις και πολέμους μέχρι cyber χτυπήματα – και πώς «μολύνει» τα πάντα

Ο γεωπολιτικός κίνδυνος δεν είναι απλώς «πόλεμος στην TV» – είναι «ιός» που μολύνει τα πάντα στα banking. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, επηρεάζει πιστωτικούς κινδύνους (πτώχευση επιχειρήσεων από κυρώσεις), αγοράς (πτώση ομολόγων από εμπορικούς πολέμους), ρευστότητα (panic withdrawals), επιχειρηματικά μοντέλα (εξάρτηση από Ρωσία/Κίνα) και λειτουργικούς (cyber επιθέσεις από κράτη). Στο τεστ, οι τράπεζες θα λάβουν «υπόδειξη» σεναρίων – π.χ. κλιμάκωση Ουκρανίας, εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-ΕΕ ή κρίση Ταϊβάν – και θα πρέπει να ποσοτικοποιήσουν: «Ποιο γεγονός θα ρίξει το κεφάλαιό μου 3%; Πώς θα επηρεάσει ρευστότητα και funding; Τι θα κάνω για να το αντιμετωπίσω;». «Είναι cross-sectorial βόμβα – μπορεί να χτυπήσει τα πάντα, από trading μέχρι retail», λένε αναλυτές, θυμίζοντας ότι το 2025 τεστ συμπεριέλαβε γεωπολιτική κλιμάκωση με ύφεση και διαταραχές εμπορίου.

Πώς δουλεύει το «αντίστροφο» τεστ; Οι τράπεζες φτιάχνουν τον εφιάλτη τους – και δείχνουν πώς θα σωθούν

Στο κλασικό stress test, η ΕΚΤ δίνει σενάριο και οι τράπεζες υπολογίζουν ζημιά. Εδώ, είναι «αντίστροφο»: δίνεται το «τέλος» (CET1 -300 bps, πτώση solvency/liquidity) και οι τράπεζες «γράφουν» το σενάριο – π.χ. «Αν η Ρωσία κόψει SWIFT στην ΕΕ, χάνω 5% δάνεια στην Ανατολική Ευρώπη». Μετά, περιγράφουν αντιδράσεις: πώς ενεργοποιούν recovery plans, ενισχύουν governance και χτίζουν resilience. Η άσκηση εντάσσεται στην ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Process) του 2026, χρησιμοποιώντας υφιστάμενα templates για οικονομία – και θα τροφοδοτήσει το SREP, εστιάζοντας σε data aggregation και stress-testing frameworks. «Δεν είναι τιμωρία – είναι crash test για να δούμε ποιος είναι έτοιμος για τον πραγματικό κόσμο», σχολιάζουν πηγές από Φραγκφούρτη.

Γιατί τώρα; Ο κόσμος βράζει – και οι τράπεζες πρέπει να «θωρακιστούν» πριν το τσουνάμι

Η ανακοίνωση έρχεται σε καυτό timing: η εισβολή στην Ουκρανία (2022-), η κρίση Γάζας, οι δασμοί Τραμπ και η Ταϊβάν κάνουν τη γεωπολιτική «top priority» για 2026-28. Η ΕΚΤ βλέπει αύξηση volatility: πτώση ομολόγων, cyber απειλές και disruptions σε supply chains. «Οι τράπεζες πρέπει να ενσωματώσουν γεωπολιτικά σε ICAAP και recovery plans», δήλωσε η Κλάουντια Μπουχ, επικεφαλής εποπτείας, τον Ιούλιο 2025. Το 2024 cyber stress test και το 2025 EU-wide τεστ ήταν «πρόβα» – τώρα έρχεται το «main event».

Η Ελλάδα στο στόχαστρο: Τι σημαίνει για Εθνική, Alpha και Eurobank – και πώς θα επηρεάσει δάνεια και επενδύσεις

Οι ελληνικές τράπεζες, με CET1 πάνω από 15% (Eurobank 16,5%, Εθνική 15,8%), είναι «ανθεκτικές» στα κλασικά τεστ, αλλά το γεωπολιτικό τις χτυπάει αδύναμο σημείο: εξάρτηση από Τουρκία, ΑΜΕΑ και ενέργεια (Ρωσία). Στο τεστ, θα πρέπει να φανταστούν σενάρια όπως «κλιμάκωση Αιγαίου» ή «κυρώσεις σε Τουρκία» και να δείξουν πώς θα καλύψουν ζημιές 3% κεφαλαίου – π.χ. με haircut σε δάνεια ή diversification. «Θα πιέσει για καλύτερα risk models και data – οι ελληνικές τράπεζες είναι έτοιμες, αλλά θα δούμε gaps», λένε αναλυτές. Θετικό; Θα ενισχύσει εμπιστοσύνη επενδυτών και θα ανοίξει δρόμο για φθηνότερα δάνεια – αρκεί να μην βγουν «κόκκινα» σημεία.

Καλοκαίρι 2026: Τα συμπεράσματα που θα «συγκλονίσουν» την αγορά – και τι περιμένουμε από τις ελληνικές τράπεζες

Τα aggregate results βγαίνουν καλοκαίρι 2026 – όχι per bank, αλλά συνολικά, για να δείξουν τάσεις: ποιες τράπεζες «έσπασαν» εύκολα, πώς χειρίζονται liquidity shocks. Για την Ελλάδα, με ανάκαμψη μετά την κρίση, είναι ευκαιρία να δείξει ωριμότητα – αλλά και ρίσκο αν αποκαλυφθούν ευπάθειες σε ενέργεια/ναυτιλία. Η ΕΚΤ στέλνει μήνυμα: «Σε έναν κόσμο γεωπολιτικών βόμβων, οι τράπεζες δεν είναι νησίδες – είναι μέτωπο». Και οι 110 τράπεζες; Ξεκινούν την «μάχη» το 2026 – ελπίζουμε να βγουν πιο δυνατές.

Πηγή: Pagenews.gr