Μακρόν – Σολτς: Δύο διαφορετικοί ηγέτες σε μια νέα κοινή εποχή

Σε μια διαρκή κινητικότητα και σε ένα πνεύμα αναζητήσεων κινείται ο Εμμανουέλ Μακρόν και, σε μικρότερο βαθμό, ο Όλαφ Σολτς σε μια στιγμή μετάβασης για τις χώρες και την Γηραιά Ήπειρο συνολικότερα, με τον Μακρόν όμως να κάνει βήματα προς μια πιο σύγχρονη, συγκαιρινή μας προσέγγιση στα ζωτικά ζητήματα της ασφάλειας και της άμυνας.

Η σχετική υπεροχή του κεντρώου μακρονισμού έναντι της γερμανικής κεντροαριστεράς και του ιστορικού SPD αποδεικνύεται και στις κινήσεις των δύο ηγετών. Ο Σολτς συνομιλεί με το Πεκίνο, αναμοχλεύει παλαιούς ιστορικούς δεσμούς, συνάπτει εμπορικές συμφωνίες με κινεζικούς επιχειρηματικούς κολοσσούς, επιχορηγεί με κρατικό χρήμα νοικοκυριά και επιχειρήσεις της Γερμανίας, επαναδιαπραγματεύται και ανασκευάζει εν μέρει πρόσφατες συμφωνίες με τον Κινέζο συνομιλητή.

Σε αισθητά αντίθετη ρότα, ο Μακρόν αναπτύσσει, χάρη και στην αρωγή που του παρέχει η ικανότατη Μπορν στο εσωτερικό, μια ιδιαίτερη κινητικότητα στο εξωτερικό της χώρας. Η ενεργητική συμμετοχή του σε όλες τις διασκέψεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι παρεμβάσεις του στην τρέχουσα διάσκεψη του ΟΗΕ (την Cop27) και η ομιλία στο παρισινό φόρουμ για την ειρήνη δείχνουν έναν ηγέτη, ο οποίος δεν είναι ούτε επαναπαυμένος στις δάφνες της πρόσφατης εκλογικής του νίκης στις προεδρικές της χώρας του, ούτε προσανατολισμένος προς παρελθοντικές λύσεις σε κεντρικά θέματα ασφάλειας και άμυνας.

Η ειρήνη δεν είναι πλέον αυτονόητη. Ο πόλεμος δεν είναι πλέον μια διάσταση που εξωτερικεύεται προς άλλες ηπείρους ή περιορίζεται σε γεωγραφικές περιοχές, όπως είναι η Βαλκανική. Μπορεί να χτυπήσει ανά πάσα στιγμή την ήπειρό μας. Και με χίλιους τρόπους.

Ο Μακρόν το εννοεί αυτό που υποστηρίζει ο Σολτς, ότι δηλαδή η αντιμετώπιση των νέων  ζητημάτων ασφάλειας και άμυνας περνά μέσα από  συλλογικές διαδικασίες. Μιλάει άλλωστε για ένα «άνευ προηγουμένου άλμα στο υβριδικό σύμπαν» και αυτό το άλμα, η μετάβαση, απαιτεί ευρείες κοινές απαντήσεις.

Η απόκλιση στις προσεγγίσεις των δύο πολιτικών ηγετών αποτυπώνεται, όπως έχει εντοπιστεί αρκετές φορές, και σε ένα πιο οικείο σε εμάς πεδίο: αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και είτε μας αρέσει είτε όχι, η γαλλογερμανική σχέση παραμένει κεντρική στη ζωή της ΕΕ, για τουλάχιστον θεμελιακούς λόγους. Ο πρώτος είναι το ιδιαίτερο οικονομικό βάρος των δύο ισχυρότερων οικονομιών της Ένωσης.  Ο δεύτερος είναι ιστορικός: η συμφιλίωση μεταξύ των δύο εθνών τερμάτισε δύο αιώνες αιματηρών πολέμων στην καρδιά της Ευρώπης.

Εκεί όμως που επιτυγχάνει ο Μακρόν, αποτυγχάνει ο Σολτς.

Οι βόμβες και τα τανκς του Β. Πούτιν στην Ουκρανία είναι άλλου χαρακτήρα. Από τον Φεβρουάριο, έχουμε γίνει μάρτυρες της ανάπτυξης όλου του φάσματος των οργάνων επιθετικότητας. Από σχεδόν αρχαϊκά τανκς έως κυβερνητικές επιθέσεις, από ωμή προπαγάνδα έως στρατηγική μακροπρόθεσμης επιρροής, από drones έως πυρηνικές απειλές. Συγκρούσεις υψηλής έντασης και υβριδικός πόλεμος.

Ο Μακρόν φαίνεται να έχει αντιληφθεί σε μεγαλύτερο βάθος από ό,τι ο Σολτς την ποιοτική αλλαγή στην ίδια τη φύση του πολέμου και στις παρενέργειες που αυτός δημιουργεί σε θέματα ασφάλειας και άμυνας. Και συνεχίζει να εισηγείται κοινές ευρωπαϊκές, ενεργειακές και αμυντικές, απαντήσεις, να προτείνει πιο ευέλικτες μορφές ευρωπαϊκής διακυβέρνησης σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, συνομιλεί με οικονομικά και ενεργειακά πιο πτωχές χώρες. Ο Σολτς στρέφεται, απεναντίας, προς την κινεζική πλευρά, δυσπιστεί απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους του, οφείλει να μεριμνά για την διατήρηση της εύθραυστης ισορροπίας μεταξύ των τριών κομματικών εταίρων της γερμανικής κυβέρνησης.

Με βάση τα παραπάνω, ο Γάλλος πρόεδρος κινείται με άξονα κοινές, υπερεθνικές κατευθύνσεις, τη στιγμή που ο καγκελάριος της Γερμανίας δείχνει να αμφιταλαντεύεται ακόμη ως προς τις στρατηγικές επιλογές του σε θέματα που ένωναν τις δύο χώρες, μα που θα χρειαστεί ένα ακόμη χρονικό διάστημα αν αυτό το πνεύμα συναντίληψης θα συνεχίσει να ισχύει στα δεδομένα αυτής της νέας, μεταβατικής εποχής.