Αστροκύτταρα: Τα εγκεφαλικά κύτταρα που «σκέφτονται»

Δεν είναι μόνο οι νευρώνες (μπλε χρώμα) τα μόνα εγκεφαλικά κύτταρα που συνδέονται με την σκέψη και τη μνήμη, υπάρχουν και άλλα κύτταρα, τα αστροκύτταρα (κόκκινο χρώμα), όπως αναφέρει ο Economist σε δημοσίευμά του.

Οι 86 δισεκατομμύρια νευρώνες σε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο κάνουν πράγματι μεγάλο μέρος της γνωστικής διαδικασίας. Και τους υποστηρίζει ένα εκμαγείο τριών άλλων ποικιλιών εγκεφαλικών κυττάρων –μικρογλοία, ολιγοδενδροκύτταρα και αστροκύτταρα– που ονομάζονται συλλογικά γλοιακά κύτταρα.

Μέχρι πρόσφατα, όπως υποδηλώνει αυτό το περιφρονητικό όνομα, αυτά τα κύτταρα παραμελούνταν από τη νευρολογία, κάτι που όμως έχει αλλάξει.

Τα νευρογλοιακά κύτταρα εντάσσονται σε νέα μελέτη. Από αυτή προκύπτει ότι τα μικρογλοία «κλαδεύουν» συνδέσμους μεταξύ νευρώνων για να διατηρήσουν το δίκτυο σε τάξη.

Τα ολιγοδενδροκύτταρα, που εδώ και καιρό απορρίπτονται ως απλοί μονωτές των ηλεκτρικά αγώγιμων ινών που ονομάζονται άξονες μέσω των οποίων επικοινωνούν οι νευρώνες, έχουν κρίσιμους ρόλους στην αλλαγή των αξονικών σημάτων.

Και τα αστροκύτταρα, τα πιο ενδιαφέροντα της παρτίδας, μετατρέπουν τις συνάψεις –τις διασταυρώσεις όπου οι άξονες συναντώνται και μεταφέρουν σήματα– στα βιολογικά ισοδύναμα των τρανζίστορ, ρυθμίζοντας τη ροή των πληροφοριών που διέρχονται από αυτά.

Με τι εμπλέκονται τα κύτταρα

Τα γλοιακά κύτταρα με κακή συμπεριφορά εμπλέκονται πλέον σε μια σειρά καταστάσεων, από τον αυτισμό έως τη σκλήρυνση κατά πλάκας έως την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ενώ, από τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα εξαρτώνται η μηχανική μάθηση και η τεχνητή νοημοσύνη.

Σε σχήμα νιφάδας, τα αστροκύτταρα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στον σχηματισμό της μνήμης.