Η μαρτυρία του Ρώσου αξιωματικού και τα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία

Την μαρτυρία του Κωνσταντίν Γεβρέμοφ, αξιωματικού του ρωσικού στρατού, φιολοξενεί το BBC. Ο Ρώσος αξιωματικός καταφέρνει να εγκαταλείψει τον ρωσικό στράτευμα και εξιστορεί την εμπειρία του από τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττει ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία.

Ο Κωνσταντίν Γεβρέμοφ μίλησε ανοιχτά για τη σύγκρουση που εξακολουθεί να διαλύει την Ουκρανία, ένα χρόνο μετά την εισβολή που εξαπέλυσε το Κρεμλίνο. Το BBC μπόρεσε να δει, με τη βοήθεια φωτογραφιών, στρατιωτικών εγγράφων που παρείχε ο άνδρας και διαδικτυακών εργαλείων χαρτογράφησης, ότι είχε υπηρετήσει κυρίως στην περιοχή της Ζαπορίζια.

Ο αξιωματικός του ρωσικού στρατού παραδέχεται: «Τα στρατεύματά μας βασάνισαν Ουκρανούς».

Ο άνδρας ήταν επικεφαλής μιας μονάδας αποναρκοθέτησης της 42ης Μεραρχίας Μηχανοκίνητων Τυφεκίων – και είχε συνήθως έδρα στην Τσετσενία, στον Βόρειο Καύκασο της Ρωσίας. Αυτός και οι άνδρες του στάλθηκαν για να λάβουν μέρος σε στρατιωτικές ασκήσεις, χωρίς να τους γίνει ενημέρωση ότι πρόκειται να λάβουν μέρος σε πόλεμο.

«Εκείνη την εποχή κανείς δεν πίστευε ότι θα γινόταν πόλεμος. Όλοι νόμιζαν ότι αυτό ήταν απλώς μια άσκηση. Είμαι βέβαιος ότι ακόμη και οι ανώτεροι αξιωματικοί δεν το γνώριζαν», εξομολογείται ο Γεβρέμοφ, ο οποίος σήμερα αντιμετωπίζεται από την Ρωσία του Β. Πούτιν ως προδότης και αποστάτης.

Σε μια τοποθεσία στη νότια Ουκρανία, ο Γεβρέμποφ αναφέρει ότι «οι ανακρίσεις, τα βασανιστήρια συνεχίστηκαν για περίπου μια εβδομάδα». Τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση Ουκρανών κρατουμένων ήταν μέρος της καθημερινότητας της δικής του, καθώς και των υπολοίπων αξιωματικών.

«Επτά από εμάς είχαμε πάρει την απόφαση να φύγουμε από το στρατό», αναφέρει ο Ρώσος αξιωματικός, ο οποίος δηλώνει απογοητευμένος από τις ύβρεις, τις απειλές για βιασμό και τα σωματικά βασανιστήρια. «Άρχισαν να με απειλούν. Αξιωματικοί που δεν είχαν περάσει ούτε μια μέρα στην Ουκρανία μου έλεγαν ότι ήμουν δειλός και προδότης. Δεν μου επέτρεπαν να παραιτηθώ. Απολύθηκα».

«Μετά από 10 χρόνια υπηρεσίας με κατήγγειλαν ως προδότη, αποστάτη, μόνο και μόνο επειδή δεν ήθελα να σκοτώνω ανθρώπους», λέει, «αλλά ήμουν χαρούμενος που ήμουν πλέον ελεύθερος άνθρωπος, που δεν θα έπρεπε να σκοτώσω ή να σκοτωθώ».

Καθώς τελειώνει τη συνομιλία, ο Κωνσταντίν Γεβρέμοφ ζητεί συγγνώμη στον λαό της Ουκρανίας: «Ζητώ συγγνώμη από ολόκληρο το ουκρανικό έθνος που ήρθα στο σπίτι τους ως απρόσκλητος επισκέπτης με ένα όπλο στα χέρια μου. Δόξα τω Θεώ δεν έβλαψα κανέναν. Δεν σκότωσα κανέναν. Δόξα τω Θεώ δεν σκοτώθηκα. Φοβάμαι όμως ότι δεν έχω καν το ηθικό δικαίωμα να ζητήσω συγχώρεση από τους Ουκρανούς. Δεν μπορώ να συγχωρήσω τον εαυτό μου, επομένως δεν μπορώ να περιμένω να με συγχωρήσουν».

Η μαρτυρία αυτή του αξιωματικού Γεβρέμοφ φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το ζήτημα των εγκλημάτων πολέμου, που έχουν διαπραχτεί από την Ρωσία σε βάρος του ουκρανικού λαού.

Το BBC αναφέρει πως σε αντίθεση με άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα εγκλήματα πολέμου δεν φέρουν την ευθύνη του κράτους αλλά την ποινική ευθύνη ατόμων, πράγμα που σημαίνει ότι οι δράστες αυτών των πράξεων μπορούν να δικαστούν και να θεωρηθούν προσωπικά υπεύθυνοι.

Ποιες είναι οι νομικές συνέπειες για τους δράστες αυτών των εγκλημάτων; Στο τέλος μιας δίκης, το δικαστήριο της Χάγης μπορεί να αποφασίσει για ποινή φυλάκισης –η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι και ισόβια– σε βάρος του δράστη ενός εγκλήματος και υπενθυμίζεται ότι τα εγκλήματα πολέμου είναι παραβιάσεις των «νόμων και εθίμων πολέμου» που ορίζονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης και της Χάγης: περιλαμβάνουν σκόπιμες επιθέσεις κατά αμάχων, βασανιστήρια, δολοφονίες ή κακομεταχείριση αιχμαλώτων πολέμου .