Αργεντινή: Επιτόκια και πληθωρισμός «μαμούθ» λίγο πριν τις εκλογές

Αν ήταν ταινία θα ήταν δράμα και θα είχε τίτλο «το μετέωρο βήμα της Αργεντινής». Μία χώρα πνιγμένη στα σκάνδαλα και τη διαφθορά, που έχει καταφέρει να χρεοκοπήσει συνολικά εννέα φορές, εκ των οποίων τρεις μέσα στον 21ο αιώνα, αναζητεί διέξοδο από τα αναρίθμητα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε όλα τα επίπεδα.

Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές με τους τρεις επικρατέστερους υποψήφιους να έχουν σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις διαφορά μικρότερη των 10 μονάδων.

Ο εκκεντρικός και γνωστός για τις προκλητικές πολλές φορές δηλώσεις του Χαβιέρ Μιλέι, προσπάθησε πριν λίγες ημέρες να περιγράψει το οικονομικό δράμα της χώρας της Λατινικής Αμερικής, λέγοντας ότι το πέσο αξίζει πλέον λιγότερο και από περιττώματα. Τον περασμένο Αύγουστο, η κυβέρνηση του απερχόμενου προέδρου Αλμπέρτο Φερντάντεζ, προχώρησε στην υποτίμηση του πέσο κατά 18% στο πλαίσιο της συμφωνίας με το ΔΝΤ. Το νόμισμα της Αργεντινής έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας του μόνο φέτος και αναμένεται να υποτιμηθεί περαιτέρω κατά 16,6% αμέσως μετά τις εκλογές.

Οι συνθήκες στην Αργεντινή είναι τραγικές και μπορούν να συγκριθούν μόνο με την κρίση στα τέλη της δεκαετίας του ‘80. Οι πολίτες βλέπουν καθημερινά τις τιμές να αυξάνονται και είναι χαρακτηριστικό ότι στα απαραίτητα καθημερινά ψώνια έχουν μαζί τους… κομπιουτεράκι για να κάνουν υπολογισμούς. Η οικονομία προβλέπεται να πέσει σε ύφεση της τάξης του 2,5% φέτος και 3,5% το 2024, η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει ισοπεδωθεί μαζί με το πέσο, η ανασφάλεια είναι στα ύψη, ενώ εκτιμάται ότι δύο στους πέντε Αργεντινούς ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Αν τα επιτόκια στην Ευρώπη μοιάζουν υψηλά στο 4%, στην Αργεντινή αυξήθηκαν την περασμένη Πέμπτη στο 133%. Σε μία απέλπιδα προσπάθεια της Κεντρικής Τράπεζας να καταπολεμήσει τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων τριών δεκαετιών. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 138,3%, από 124,4% τον Αύγουστο. Μπορεί να μην συγκρίνεται με τον αστρονομικό ετήσιο πληθωρισμό του 2.600% που καταγράφηκε (ετησίως μάλιστα) τα έτη 1989 και 1990, στον απόηχο της οικονομικής κατάρρευσης της Αργεντινής, ωστόσο και σήμερα κατατάσσεται στους υψηλότερους στον πλανήτη.

Είναι τόσο βαθιά η κρίση που περνάει η Αργεντινή σε όλα τα επίπεδα, είναι τόσα πολλά τα σκάνδαλα που έχουν στιγματίσει την πολιτική ζωή της χώρας, που φαβορί για τις εκλογές είναι ο άνθρωπος που υπόσχεται ότι θα αλλάξει τα πάντα και θα προκαλέσει σεισμό, βάζοντας μέχρι και λουκέτο στην Κεντρική Τράπεζα. Ο 52χρονος οικονομολόγος, Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος ήρθε πρώτος στις προκριματικές του Αυγούστου, είναι κατά κάποιο τρόπο ο «Αργεντινός Τραμπ» υπό την έννοια ότι προκαλεί με τις τοποθετήσεις του και θέλει να «ξηλώσει» το σύστημα.

Ο 51χρονος νυν υπουργός Οικονομικών Σέρχιο Μάσα, που εκπροσωπεί το κυβερνών κόμμα και η 62χρονη κεντροδεξιά Πατρίσια Μπούλριτς, πρώην υπουργός Ασφάλειας, μονομαχούν μαζί με τον Μιλέι, σε μία εξαιρετικά αμφίρροπη κούρσα. Ο Μιλέι, πρώην τερματοφύλακας και μέλος ροκ συγκροτήματος, ο οποίος κέρδισε μία θέση στο Κογκρέσο πριν από δύο χρόνια, υπόσχεται να προχωρήσει σε μία πρωτοφανή πολιτική και οικονομική αναδιάρθρωση, που περιλαμβάνει δολαριοποίηση της οικονομίας, λουκέτο στην Κεντρική Τράπεζα και ιδιωτικοποιήσεις ευρείας κλίμακας.

Υπάρχει μέλλον για την Αργεντινή; Η χώρα χρεοκόπησε τον Δεκέμβριο του 2001, το 2014 και το 2020. Κατά τη διάρκεια του 2022, ο απερχόμενος πρόεδρος Φερνάντεζ εξασφάλισε συμφωνία με το ΔΝΤ για την αναδιάρθρωση χρέους ύψους 44,5 δισ. δολαρίων, ως συνέχεια της διάσωσης του 2018. Σύμφωνα με το think tank του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οικονομικές συνθήκες θα παίξουν δεδομένα σημαντικό ρόλο στις εκλογές της Κυριακής.

Το μεγάλο πρόβλημα της Αργεντινής είναι η ίδια η οικονομία της. Από τους 100 Αργεντινούς σε ηλικία εργασίας, περίπου 35 είναι ανενεργοί που σημαίνει ότι δεν ψάχνουν για δουλειά. Ακόμη 6 υπολογίζονται ως άνεργοι και άλλοι 15 απασχολούνται με μαύρη εργασία, 14 υπολογίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι και 10 είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Οι 20 που απομένουν είναι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα και πληρώνουν για να έχουν επιδόματα και μέριμνα οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους 80.

Με τα σημερινά δεδομένα, λοιπόν, και με την εμπειρία του παρελθόντος, η χρεοκοπία υπ’ αριθμόν 10 είναι πιθανή τα επόμενα χρόνια και χρειάζονται πραγματικά ριζικές αλλαγές στην οικονομία.