Δημοψήφισμα στο Παρίσι κατά των SUV

Στις κάλπες πρόκειται να προσέλθουν την ερχόμενη Κυριακή οι Παριζιάνοι, καλούμενοι να αποφασίσουν αν οι ιδιοκτήτες οχημάτων SUV θα πρέπει να πληρώνουν στο εξής υψηλότερα τέλη στάθμευσης. Μέσω της πρωτοβουλίας τους οι τοπικοί άρχοντες της πρωτεύουσας της Γαλλίας ευελπιστούν όχι μόνο να ενθαρρύνουν τις δημοτικές αρχές πόλεων ανά την Ευρώπη να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους (εάν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι το επιθυμητό), αλλά και να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στις αυτοκινητοβιομηχανίες.

«Δεν θα έπρεπε να κατασκευάζουν τέτοιου είδους αυτοκίνητα, θα έπρεπε να απαγορευτούν εντελώς» ανέφερε στους Financial Times ο Νταβίντ Μελιάρντ, ένας από τους αντιδημάρχους του Παρισιού, υπεύθυνος για τις μεταφορές.  Πέρυσι, ο «πράσινος» πολιτικός, που ανήκει στη συμμαχία της σοσιαλίστριας δημάρχου Αν Ινταλγκό, επεδίωξε και πέτυχε την απαγόρευση της δραστηριοποίησης εταιρειών εκμετάλλευσης ηλεκτρονικών σκούτερ στους δρόμους του Παρισιού μέσω ενός παρόμοιου δημοψηφίσματος.

Αν και η γαλλική πρωτεύουσα κατάφερε τα τελευταία χρόνια να επιβάλει ορισμένους από τους πιο σκληρούς περιορισμούς για οχήματα στην Ευρώπη, αυτή τη φορά δεν είχε τα νομικά μέσα για να απαγορεύσει τα υπερμεγέθη αυτοκίνητα από τους δρόμους της. Οπότε, στην προκειμένη περίπτωση, οι Παριζιάνοι καλούνται να εγκρίνουν ή να απορρίψουν πρόταση περί αύξησης του κόστους στάθμευσης των SUV, εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε τριπλασιασμό των τιμών –έως και 18 ευρώ την ώρα– σε σημεία στο κέντρο της πόλης. Οπως αναφέρει η Σάρα Γουάιτ, ανταποκρίτρια των Financial Times στο Παρίσι, το δημοψήφισμα διεξάγεται καθώς φουντώνει ο διάλογος, στην γαλλική πρωτεύουσα και αλλού, για τον ρόλο και τη χρήση των αυτοκινήτων στις πόλεις, γεγονός που ήδη προκαλεί πονοκέφαλο στις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Στο στόχαστρο βρίσκονται τα αποκαλούμενα SUV (Sport Utility Vehicles), που συνδυάζουν στοιχεία επιβατικών αυτοκινήτων και εκτός δρόμου οχημάτων, και πλέον κυριαρχούν στους ευρωπαϊκούς δρόμους.  Σύμφωνα με στοιχεία της Jato Dynamics, μιας εταιρείας ανάλυσης δεδομένων με ειδίκευση στην αυτοκινητοβιομηχανία, οι πωλήσεις σε 28 ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης της Βρετανίας, αυξήθηκαν από ένα στα πέντε αυτοκίνητα το 2014 σε περισσότερα από τα μισά πέρυσι, με τη βρετανίδα ανταποκρίτρια να αναφέρεται ενδεικτικά στην Κροατία, όπου οι πωλήσεις SUV εκτινάχτηκαν από το 12% επί του συνόλου στο 60% μέσα σε μια δεκαετία. Περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και πολιτικοί, όπως ο παριζιάνος αντιδήμαρχος, υποστηρίζουν ότι τα SUV συνδυάζουν πολλά αρνητικά: είναι πιο ρυπογόνα από τα κανονικά οχήματα, καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο στον δρόμο και είναι πιο επικίνδυνα για πεζούς και ποδηλάτες σε περίπτωση ατυχήματος. Ακόμη και τα ηλεκτρικά μοντέλα, που σταδιακά αντικαθιστούν τα παλιά με κινητήρες εσωτερικής καύσης, αποδοκιμάζονται ως αδικαιολόγητα μεγάλα και πιο ρυπογόνα λόγω των μεγαλύτερων μπαταριών τους.

Ωστόσο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες, στις οποίες τα SUV προσφέρουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους από ό,τι τα μικρότερα αυτοκίνητα, δηλώνουν ότι αυτό θέλουν οι καταναλωτές. «Τρέφω βαθύ σεβασμό για τον τρόπο ζωής των πελατών μου» δήλωσε ο Κάρλος Ταβάρες, διευθύνων σύμβουλος της Stellantis, της τέταρτης μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας στον κόσμο, ερωτηθείς για το δημοψήφισμα στην γαλλική πρωτεύουσα.  Το Παρίσι δεν είναι η πρώτη πόλη που εναντιώνεται στα SUV, καθώς οι ιδιοκτήτες τους πληρώνουν ήδη υψηλότερα τέλη στάθμευσης ή/και κυκλοφορίας στη Λυών, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας, σε αρκετούς δήμους του Λονδίνου, στο Τίμπινγκεν της Γερμανίας και σε περιοχές του Μόντρεαλ, στον Καναδά.

  «Ομως η γαλλική πρωτεύουσα θεωρείται τρόπον τινά διαμορφωτής των τάσεων όσον αφορά την κινητικότητα» στην Ευρώπη, γράφει η δημοσιογράφος των FT, θυμίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια, ειδικά από την πανδημία και μετά, ο δήμος του Παρισιού χάραξε ένα μεγάλο ποδηλατικό δίκτυο, προέβη στην οριοθέτηση ζωνών χαμηλών εκπομπών και πεζοδρόμησε μεγάλες αρτηρίες κυκλοφορίας, ενώ σχεδιάζει να απαγορεύσει, από την επόμενη χρονιά, τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν ντίζελ. «Αυτό που συμβαίνει στο Παρίσι δεν θα μείνει στο Παρίσι» προειδοποιεί ο Γενς Μούλερ, αναπληρωτής διευθυντής της Εκστρατείας για Καθαρές Πόλεις στην περιβαλλοντική οργάνωση Transport & Environment, προβλέποντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλες πόλεις.  Η προσέλευση των ψηφοφόρων ίσως καταλήξει να είναι μικρή.

Ωστόσο οι δημοσκοπήσεις προς το παρόν δείχνουν ότι το 60% των Παριζιάνων τάσσεται υπέρ των υψηλότερων τελών. Μέρος της οργής των ακτιβιστών κατά των SUV οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο προωθούνται: υποστηρίζουν ότι οι καταναλωτές παραπλανώνται ούτως ώστε να θεωρούν ότι χρειάζονται ένα μηχάνημα βάρους δύο τόνων για να κάνουν τα ψώνια τους και να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο.   «Μας παρουσιάζονται σε διαφημίσεις στον κινηματογράφο, σε περιοδικά, με αυτή την ιδέα, μιας υπόσχεσης ελευθερίας» ανέφερε σχετικά ο αντιδήμαρχος Νταβίντ Μελιάρντ. Ωστόσο οι καταναλωτές έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν το χάσμα μεταξύ εικόνας και πραγματικότητας και «η εικόνα τους χειροτερεύει», πρόσθεσε. «Ελπίζω αυτό να αποτυπωθεί στην κάλπη».