Η κρυφή γοητεία της διαφωνίας

Όλοι θέλουμε την ταύτιση με τους άλλους. Την αποζητάμε διαρκώς και όταν τη βρίσκουμε, μαγευόμαστε. Σαφώς, υπάρχει ένας σοβαρός λόγος που συμβαίνει αυτό: όσο περισσότερα μας συνδέουν με τους άλλους, τόσο περισσότερο ενισχύεται το αίσθημα του «ανήκειν» για εμάς. Και έχει τεράστια σημασία για την ψυχική μας υγεία και ισορροπία να νιώθουμε ενταγμένοι και αποδεκτοί μέσα σ’ ένα κοινωνικό πλαίσιο.

Εκ πρώτης, λοιπόν, ψάχνουμε τα κοινά σημεία με αυτούς που σχετιζόμαστε. Τα βρίσκουμε, χαιρόμαστε, δημιουργούμε σχέσεις και ζούμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα.

Θα ήταν υπερβολικά απλά και εύκολα τα πράγματα, αν η ιστορία πήγαινε κάπως έτσι… Ευτυχώς ή δυστυχώς, όμως, πάντα έρχεται η στιγμή της ανατροπής. Αργά ή γρήγορα, αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους στις σχέσεις μας όλα αυτά τα στοιχεία των άλλων που μας ενοχλούν, μας στενοχωρούν ή μας θυμώνουν. Δεν γίνεται αλλιώς και κατά την προσωπική μου άποψη, καλά κάνει και γίνεται έτσι.

Αν δεν βιώσουμε αρνητικά συναισθήματα, αν δεν βγουν στην επιφάνεια όλες οι πτυχές της προσωπικότητάς μας, αν δεν αμφισβητηθούν οι απόψεις μας, πώς θα πάμε παραπέρα; Αν δεν διαφωνήσουμε, πώς θα εξελιχθούμε; Και, εν τέλει, τι το τόσο κακό έχει μία υγιής διαφωνία;

Αν μπορούσαμε να δούμε τις απόψεις και τις συμπεριφορές μας ως αυτό που πραγματικά είναι –δηλαδή, κάτι δυναμικό, ζωντανό, μεταβλητό- και δεν τις ταυτίζαμε με όλο μας το «είναι», τότε θα επιτρέπαμε στους εαυτούς μας να δεχθούν τις συγκρούσεις ως ένα σπουδαίο βήμα προς την ωριμότητα. 

Να επισημανθεί, βέβαια, ότι αναφερόμαστε σε διάσταση απόψεων και όχι σε προσπάθεια υποτίμησης του άλλου με οποιονδήποτε τρόπο. Όταν σε μία συζήτηση υπάρχουν προσβλητικά ή ειρωνικά σχόλια, απόπειρες επίδειξης ισχύος ή κρυφά συμφέροντα, τίποτα καλό δεν μπορεί να προκύψει. Τέτοιες στιγμές μόνο ως δοκιμασίες μπορούν ν’ αντιμετωπιστούν και τίποτα παραπάνω.

Υπάρχουν κι οι άλλες στιγμές, όμως. Αυτές που ακούγεται από τη μία πλευρά η φράση «διαφωνώ μαζί σου» και η άλλη πλευρά αρχίζει ν’ ακονίζει μαχαίρια. Αυτές που η ερώτηση «θες να μου εξηγήσεις γιατί το λες αυτό;» καταλήγει να παρεξηγείται ως μια συνολική αμφισβήτηση της προσωπικότητας του άλλου. 

Η διαφωνία βιώνεται ως απόρριψη και η απόρριψη μεταφράζεται ως απειλή. Έτσι εγείρονται οι άμυνες. Έτσι μαθαίνουν οι άνθρωποι ν’ αποφεύγουν τις συγκρούσεις και να τις αντιμετωπίζουν ως κακές και βλαβερές για τις σχέσεις τους. Έτσι χάνουν και οι δύο πλευρές την ευκαιρία να μάθουν κάτι η μία από την άλλη.

Κάποια στιγμή πρέπει να μάθουν οι άνθρωποι να διαφωνούν. Κάποια μέρα πρέπει ν’ αγκαλιάσουμε όσα μας διαφοροποιούν και ν’ αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε πόσα έχουν να μας διδάξουν. Κι ίσως να ‘ναι η ίδια μέρα που θα στείλουμε τις ανασφάλειές μας για ύπνο και θα μιλήσουμε εμείς. Μόνο εμείς. Απλοί και υπέροχοι.