«Αγαπάς την Ελλάδα; Απόδειξη!»

Τι φταίει για τη φοροδιαφυγή;

Οι κάπως πιο σιτεμένοι θα θυμούνται μια διαφήμιση που είχε σαρώσει το 1992 με κεντρικό θέμα την πάταξη της φοροδιαφυγής. Είχε συμπέσει χρονικά με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, λίγο μετά τη μη ανάληψη της ολυμπιάδας του 1996 και προϋπήρξε της οικονομικής και νομισματική ένωσης της πατρίδας μας με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το slogan, είχε ως σκοπό να αφυπνίσει συνειδήσεις και να κάνει το μέσο Έλληνα συνεπή και έντιμο φορολογούμενο.

Βέβαια, ενώ έμεινε το εν λόγω διαφημιστικό spot χαραγμένο στη μνήμη μας δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στα ταμεία του κράτους. Γιατί; Μα γιατί ο Έλληνας από τη φύση του θέλει να φοροδιαφεύγει.

Ασφαλώς, αυτό δεν ισχύει για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχος καθώς και τους έχοντες ακίνητη περιουσία (λέμε τώρα). Εκεί η εφορία ως απαιτητική και πανούργα «γυναίκα» σου κάνει τα γλυκά μάτια δίνοντας παράλληλα το πράσινο φως σε τράπεζες να χορηγήσουν σ’ όλους εμάς δάνεια και πιστωτικές κάρτες για να μας κάνουν να εργαζόμαστε σαν σκυλιά μαύρα προκειμένου να τα ξεπληρώσουμε. Μετά από την επίπλαστη ευμάρεια και την πεποίθηση πως όσα πιο πολλά ξοδέψεις και υλικά αγαθά αγοράσεις είσαι επιτυχημένος και ευτυχισμένος, έρχεται το «κακό» ΔΝΤ και η «αγαπημένη» πλην πανούργα εφορία να σου υφαρπάξει ό,τι κοπίασες να δημιουργήσεις και να αποθηκεύσεις.

Και εκεί αρχίζουν τα όργανα. Χάνεις το εισόδημά σου γιατί μένεις χωρίς δουλειά -εκεί γύρω στα 45- που έχεις υποτίθεται τακτοποιήσει τη ζωή σου. Σου τραβούν το «χαλί» κάτω από τα πόδια σου κάνοντας μαντάρα οικογένειες ολόκληρες. Στόχος να γίνεις άβουλος, φοβισμένος, ταπεινωμένος και ευγνώμων που βρήκες μετά από 2 χρόνια ανεργίας εργασία «μαύρη»-με 500€ -κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες και στα «θέλω της εκάστοτε επιχείρησης.

Παραοικονομία είναι το σύνολο των αδήλωτων οικονομικών συναλλαγών. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί, το μεγαλύτερο μέρος της παραοικονομίας (σχεδόν τα 2/3) οφείλεται στην αδήλωτη εργασία που αποτελεί σημείο των καιρών παρά τις εξαγγελίες για πρόστιμα στις επιχειρήσεις που δε δηλώνουν όλους τους εργαζομένους. Δεν είναι μαγκιά η φοροδιαφυγή, ούτε και λόγος ανάλυσής της. Όσα και αν γραφτούν αν το κακό δεν καταπολεμηθεί από τη ρίζα θα συνεχίζει δια παντός.

Δεν έχει σημασία άνθρωπε αν εργάζεσαι από το πρωί έως το βράδυ. Δεν έχει σημασία αν έχεις γνώσεις, μεταπτυχιακά, διδακτορικά. Είσαι ένα «ψαλίδι» σε μια φάμπρικα που όταν θα πάψει να είναι τροχισμένο θα πεταχτεί χωρίς τύψεις και ενοχές για να αντικατασταθεί.

Αν μάλιστα εσύ το «ψαλίδι» έχεις φωνή και ζητήσεις μια πιο ανθρώπινη μεταχείριση, να πληρωθείς στην ώρα σου, να λάβεις υπερωρίες, να σου δώσει δάνειο η επιχείρηση, ή να έχεις ανέλιξη εκεί άνοιξε τρύπα να κρυφτείς για να πνίξεις τον πόνο μαζί με την απόλυση. Δε σε σώζει κανένας νόμος και κανένα νομοσχέδιο.

Παράλληλα όμως με όσα προανέφερα η «αγαπημένη» εφορία, η ΔΕΗ, το νερό, το τηλέφωνο, το super market, η βενζίνη και οι ανάγκες της οικογένειας αυξάνονται και πληθύνονται. Αυτά πρέπει να βρεις λεφτά να τα πληρώσεις στην ώρα τους. Όπως στην κατοχή για λίγα ευρώ έφυγαν ασημικά, χρυσά κοσμήματα, σπίτια και οικόπεδα. Όπως στα ανατολικά κράτη αυξήθηκε η πορνεία, οι ροζ ταινίες και τα sugar babes.

Μάταια λοιπόν κάθεσαι με χαρτί και μολύβι μαζί με μια αριθμομηχανή για να υπολογίσεις έσοδα και έξοδα. Ο λογαριασμός δε βγαίνει. Όχι μόνο από πιθανή κακοδιαχείριση αλλά από ένα ασταθές κλίμα που σα λερναία Ύδρα απλώνει πλοκάμια. Άπαντες χρωστούν σ’ όλους. Με την αφορμή της κρίσης και των μνημονίων ακόμη και όσοι δεν έχουν υπαρκτό πρόβλημα πατούν σ’ αυτό και ως αόρατη αλλά σφιχτή αλυσίδα που πνίγει δένει τον κοσμάκη χειροπόδαρα.

Έτσι, σύμφωνα με τα στατιστικά του Υπουργείου Οικονομικών ένας στους οκτώ φορολογούμενους παραδέχεται ότι έχει επιχειρήσει να αποκρύψει τα πραγματικά του εισοδήματα από την εφορία. Ένας από τους σοβαρότερους λόγους αναδεικνύεται η ανεπάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών, η οικονομική δυστοκία και η επιβεβλημένη ανάγκη για βιωσιμότητα.

Προφανώς, το ακριβές μέγεθος της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα δεν είναι γνωστό. Στην Ελλάδα, η φοροδιαφυγή στις τουριστικές περιοχές λένε οι στατιστικές πως φθάνει το 80%. Οι ίδιοι «γνωστοί –άγνωστοι» επί σειρά ετών φοροδιαφεύγουν. Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι έως τα τέλη του χρόνου να επιβληθούν πρόστιμα περίπου 5 δισεκατομμυρίων ευρώ που προσωπικά πιστεύω πως θα μείνει στα χαρτιά. Όμως, τα πρόστιμα και τα λουκέτα δεν εμποδίζουν τους επιχειρηματίες να πέφτουν στο ίδιο ατόπημα. Φαινόμενα φοροδιαφυγής βλέπουμε καθημερινά στο 70% των επιχειρήσεων από την Αθήνα μέχρι το πιο απομακρυσμένο χωριό.

Να υποδεχτούμε με ανακούφιση την 21η Αυγούστου; Δε νομίζω πως κανείς σώφρων πανηγυρίζει.

Σύμφωνα με την Ernest & Young τα δεδομένα έχουν ως εξής:

-Τα διαφυγόντα έσοδα από τη φοροδιαφυγή των φυσικών προσώπων κυμαίνονται από 1,9% ως 4,7% του ΑΕΠ ετησίως -Από τη φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ εκτιμάται ότι χάνουμε το 3,5% του ΑΕΠ -Απώλειες από το λαθρεμπόριο ποτών, τσιγάρων και καυσίμων αντιστοιχεί σε περίπου 0,5% του ΑΕΠ -Για τα νομικά πρόσωπα, τα διαφυγόντα κέρδη για τη χώρα από τη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή των επιχειρήσεων υπολογίζονται γύρω στο 0,15% του ΑΕΠ

Τι φταίει για τη φοροδιαφυγή;

-Το ύψος των φορολογικών συντελεστών: Είναι δυσβάσταχτα και δυσανάλογα με τα έσοδα κάθε νοικοκυριού. Οι μισθοί είναι Βουλγαρίας και οι δαπάνες Ελβετίας

-Η μικρή πιθανότητα εντοπισμού και τιμωρίας: Αξίζει να το ρισκάρει μια επιχείρηση δεδομένου πως σχεδόν κανένας πολίτης δεν καταγγέλλει περιστατικά ανομίας

-Το μέγεθος των επιβαλλόμενων προστίμων: Είναι μικρό το αντίτιμο της τιμωρίας σε σχέση με τα κέρδη που εισπράττει ο επιχειρηματίας

– Το 60% του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται εντός πολυεθνικών ομίλων με ενδοομιλικές συναλλαγές, όπου υπάρχουν μεγάλα περιθώρια φοροαποφυγής

– Τα νομικά πρόσωπα φοροδιαφεύγουν με μια σειρά από μεθόδους. Η πιο συνήθης είναι η έκδοση ή λήψη εικονικών τιμολογίων, μια πρακτική συνήθης κυρίως σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που στοχεύει ταυτόχρονα στη μείωση του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ, και την εμφάνιση εικονικών ζημιών

-Από την εφαρμογή POS και την έλλειψη ζεστού χρήματος ευθαρσώς ρωτούν οι επιχειρηματίες και οι υπάλληλοί τους αν ο καταναλωτής θέλει απόδειξη ώστε να του κάνουν έκπτωση στο ΦΠΑ. Και καλά στην περίπτωση αυτή ας πούμε πως άπαντες είναι κερδισμένοι. Όμως, θα έχετε όλοι προσέξει πως αν πας στην ίδια επιχείρηση πάνω από 2 φορές δε σου δίνουν καν απόδειξη αλλά δε σου κάνουν ούτε έκπτωση. Άρα και «κερατάς και δαρμένος»

-Και να μιλήσουμε για γιατρούς, υδραυλικούς και μάστορες; Για ποια απόδειξη μιλάμε; Την ανύπαρκτη; Διαπιστώνουμε συνεχώς την ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Υπάρχει μια κακή φορολογική κουλτούρα η οποία θα συντηρείται όσο η τσέπη μας δε γεμίζει με ένα σταθερό και αξιοπρεπές εισόδημα

-Ταυτόχρονα, μέσα στην κρίση, αυξήθηκαν θεαματικά οι υπόλοιποι άμεσοι φόροι, ενώ προστέθηκαν και καινούριοι (εισφορά αλληλεγγύης, ΕΝΦΙΑ), με αποτέλεσμα η μείωση των εσόδων από άμεσους φόρους για το κράτος να αμβλυνθεί

– Στην Ελλάδα, απομείναμε με ανεπαρκείς δημόσιες υπηρεσίες, πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, αδύναμα θεσμικά όργανα και εξαιρετικά δυσοίωνα δημογραφικά στοιχεία. Πώς λοιπόν θα επιτύχουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες;

O Αμερικανός δικαστής Όλιβερ Γουέντελ Χολμς είχε πει πως οι φόροι “είναι το αντίτιμο που πληρώνουμε για να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία”. Άρα τώρα που βγήκαμε από τα μνημόνια αλλά όχι από την σκληρή επιτήρηση μήπως πρέπει να επικεντρωθεί η πολιτεία σε κοινωνικές παροχές και ένα πιο σταθερό κλίμα;

Μήπως ο αγαπητός κύριος Τσακαλώτος πρέπει να επανεξετάσει την πολυνομία και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος; Μήπως πρέπει να κατευνάσει την ανασφάλεια του πολίτη για το αύριο; Μήπως πρέπει να μεριμνήσει στην ουσιαστική αύξηση εισοδήματος για κάθε άνθρωπο εργαζόμενο, άνεργο ή και συνταξιούχο με σταδιακή μείωση άμεσων και έμμεσων φόρων;

Η απόδειξη της αγάπης για την Ελλάδα από τους πολιτικούς είναι να πάψουν να τρώγονται σαν τα σκυλιά και να αλληλοκατηγορούνται ενώ πίσω από την πλάτη μας περνούν ζωή και κότα. Κυβερνόντες σκύψτε ταπεινά το κεφάλι, αφουγκραστείτε την αγορά και το μέσο πολίτη, δώστε κίνητρα σε επενδυτές, μειώστε την ανεργία για να μπορεί η πατρίδα να ανακάμψει και να δώσει το πράσινο φως για γεννήσεις. Βοηθήστε τα παιδιά μας να μη φεύγουν μετανάστες. Ενώστε την οικογένεια και ίσως τότε σωθούμε.

Τότε θα μιλήσουμε για «success story» και μεταρρυθμίσεις για το καλό της κοινωνίας. Όλες οι δηλώσεις έως τότε, τα χαμόγελα και οι απόψεις είναι ασκήσεις επί χάρτου και άλλα λόγια να αγαπιόμαστε.