Λαγάνα: Η ιστορία του αγαπημένου εθίμου της Καθαράς Δευτέρας

Λαγάνα: Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος, ο οποίος φτιάχνεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα μόνο μια μέρα του χρόνου, την Καθαρά Δευτέρα.

Η λαγάνα είναι ένα από τα βασικά εδέσματα που θα βρει κανείς πάνω στο τραπέζι για την Καθαρά Δευτέρα και τα Κούλουμα. Πέρα από τη λαγάνα βέβαια, το χταπόδι με κοφτό μακαρονάκι είναι ένα πιάτο που συνηθίζεται να καταναλώνεται σήμερα.

Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος (ψωμί), ο οποίος φτιάχνεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα μόνο μια μέρα του χρόνου, την Καθαρά Δευτέρα, ενώ το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Η λαγάνα αναφέρεται ως έδεσμα σε πολλά κείμενα της Αρχαιότητας.

Λαγάνα: Από πού και πώς ξεκίνησε το έθιμο;

Ένα από αυτά είναι οι «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, όπου αναφέρεται η φράση «λαγάνα πέττετται», δηλαδή «λαγάνες γίνονται». Μια θεωρία θέλει η λαγάνα να παρομοιάζεται με τον άρτο που κατανάλωσαν οι Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, από τότε και μέχρι τη στιγμή που ο Χριστός ευλόγησε τον ένζυμο άρτο. Τα αρτοποιεία μένουν ανοικτά τη συγκεκριμένη μέρα, αντίθετα με τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα, αποκλειστικά για την παρασκευή και διάθεση λαγάνας.

Μάλιστα, από την προηγούμενη εβδομάδα φάνηκαν «ετοιμοπόλεμοι» οι αρτοποιοί του νομού Θεσσαλονίκης, έχοντας προμηθευτεί όλα τα απαραίτητα για την παρασκευή της λαγάνας. Εκτιμάται ότι φέτος στον νομό ίσως υπάρξει μία μικρή αύξηση της ζήτησης, καθώς οι καταναλωτές θα θελήσουν να τηρήσουν το έθιμο της Καθαρά Δευτέρας στα σπίτια τους και πως θα διατεθούν περίπου 350.000 λαγάνες. 

Αύξηση της τιμής της λαγάνας κατά 15%

Το παραδοσιακό ψωμί της Καθαράς Δευτέρας, η λαγάνα, φαίνεται πως θα είναι κατά 15% ακριβότερο φέτος, με τους αρτοποιούς να δηλώνουν αδυναμία ν’ απορροφήσουν τις αυξήσεις σε πρώτες ύλες και ενέργεια, ενώ υπολογίζουν ότι φέτος θα φουρνίσουν συνολικά γύρω στα 450.000 τεμάχια προκειμένου να τα διαθέσουν προς πώληση.

«Πέρυσι η τιμή της λαγάνας κυμαινόταν μεταξύ 2,80 – 3 ευρώ. Φέτος λόγω των ανατιμήσεων που έχουν προηγηθεί στις πρώτες ύλες, εκτιμούμε ότι θα υπάρξει μια αύξηση στην τιμή της γύρω στο 10% και θα πωλείται την Καθαρά Δευτέρα μεταξύ 3 και 3,3 ευρώ, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και 3,50 ευρώ, ανάλογα με το κόστος που έχει ένα αρτοποιείο», είπε ο κ. Τσουράπας, πρόεδρος του σωματείου αρτοποιών Μαγνησίας.