Ο Τσαβούσογλου ταξίδεψε για τις ΗΠΑ – Τα F-35 της Αθήνας θα ανοίξουν τον δρόμο για τα F-16;

Πολλά είναι τα θέματα στην ατζέντα της συνάντησης Τσαβούσογλου-Μπλίνκεν που θα πραγματοποιηθεί στις 18 Ιανουαρίου στην Ουάσιγκτον, αλλά ένα από τα σημαντικότερα είναι η πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-16.

Η κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν από τη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του δίνει το εξής μήνυμα στην Τουρκία: «Δεν είσαι τόσο σημαντικός για μένα όσο νομίζεις». Οι επαφές ανώτατου επιπέδου μεταξύ των δύο χωρών μειώθηκαν σημαντικά. Μέχρι και πέρυσι, σύμβολο αυτής της ψυχρότητας θεωρήθηκε η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν με τον Τούρκο ομόλογό του στη Νέα Υόρκη αντί για την Ουάσιγκτον. Η τουρκική πλευρά πίεζε τις ΗΠΑ επαφές για πρόσωπο με πρόσωπο και επισκέψεις. Οχι απαραίτητα για να μπορεί ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βγει φωτογραφία με τον Μπάιντεν και να κάνει σόου. Αντίθετα, ήθελαν η αύξηση των συνομιλιών σε υπουργικό επίπεδο σε κάθε τομέα, με το σκεπτικό ότι οι σχέσεις που είχαν επιδεινωθεί θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν καλύτερα.

Οι Αμερικανοί δεν ήταν πολύ ενθουσιώδεις. Στις αρχές του περασμένου έτους, δημιουργήθηκε ένας στρατηγικός μηχανισμός, ο οποίος λειτούργησε επίσης αργά. Γι’ αυτό είναι σημαντική η πρόσκληση του Μπλίνκεν προς τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον. Η Άγκυρα κινητοποιήθηκε μόλις ήλθε το μήνυμα από τις ΗΠΑ.

Καταρχήν να υπογραμμίσω αυτό. Μετά την απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 5ης γενιάς, δεν ανέλαβε αυθόρμητα την πρωτοβουλία για να μπορέσει να αγοράσει τα αναβαθμισμένα F-16. Όταν η Άγκυρα έλαβε μηνύματα από την Ουάσιγκτον μέσω ανεπίσημων καναλιών·ότι και η αμερικανική διοίκηση θα έβλεπε θετικά αν έρθει τέτοιο αίτημα, τότε η τουρκική πλευρά έφερε στο προσκήνιο το αίτημα για αγορά 40 νέων F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού 80 αεροσκαφών.

Κατά τη γνώμη μου, οι Αμερικανοί ακολούθησαν μια έξυπνη στρατηγική με τον δικό τους τρόπο. Με την ανεπίσημη πρόστασή τους εξαλείφθηκαν οι απαιτήσεις για τις οικονομικές συνεισφορές της Τουρκίας στο κοινό πρόγραμμα F-35, συν τα δύο αεροσκάφη F-35 που πληρώθηκαν αλλά δεν δόθηκαν στην Τουρκία. Δεν μπόρεσα να μάθω τι είδους σχέση δημιουργήθηκε μεταξύ αυτών των δύο. Γνωρίζω όμως ότι οι διαπραγματεύσεις για την πώληση των F-16 και οι όροι απομάκρυνσης της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 γίνονται παράλληλα.