Τα όμορφα πράγματα που έγιναν το 2022

Ένας πόλεμος – αληθινός πόλεμος, από εκείνους που νομίζαμε ότι έχουν ξεχάσει την Ευρώπη, χτύπησε την πόρτα μας μέσα στο 2022. Μαζί του έφερε ενεργειακές διαμάχες και μία μεγάλη κρίση κόστους ζωής, που δεν αφήνει ανεπηρέαστο κανέναν, ενώ «γέννησε» ένα νέο γεωπολιτικό περιβάλλον πόλωσης, αστάθειας και ανόρθωσης νέων τειχών. Στον απολογισμό αυτού του «σκοτεινού» έτους όμως, υπήρξαν και οι αχτίδες φωτός.

H Αντίσταση

Ψάχνοντας για μία λέξη, που μπορεί να κλείσει μέσα της τις πιο θετικές εξελίξεις του 2022, καταλήγω στην «Αντίσταση»: Αντίσταση ενός λαού, που προασπίζεται την πατρίδα του, τα σύνορά της, τα παιδιά της και το μέλλον της. Αντίσταση των γυναικών, που υψώνουν τη φωνή και τη γροθιά τους αν χρειαστεί μπροστά σε τυραννικά καθεστώτα. Αντίσταση της επιστήμης μπροστά στη χρόνια απειλή ασθενειών. Αντίσταση στη μιζέρια και την τάση παραίτησης. Αυτή είναι που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε και το 2023.

Τα αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής μεγάλης κλίμακας που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine στα τέλη Νοεμβρίου χαιρετίστηκαν ως μια σημαντική ανακάλυψη στην έρευνα για το Αλτσχάιμερ. Ένα φάρμακο που ονομάζεται lecanema διαπιστώθηκε ότι επιβραδύνει τη γνωστική εξασθένηση των ασθενών κατά 27% . Δυστυχώς, το lecanemab προκαλεί επίσης παρενέργειες, μερικές από τις οποίες είναι σοβαρές, επομένως απαιτούνται μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές για να είμαστε σίγουροι ότι τα οφέλη της θεραπείας υπερτερούν των κινδύνων. Περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άνοια σε όλο τον κόσμο, με τη νόσο του Αλτσχάιμερ να είναι η πιο κοινή μορφή.

Επιπλέον, ένα φάρμακο γνωστό ως ακοζιμπορόλη θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξάλειψη της ασθένειας του ύπνου έως το 2030, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό The Lancet. Αυτή η παρασιτική ασθένεια, που μεταδίδεται από τη μύγα Τσέτσε, απειλεί τουλάχιστον 60 εκατομμύρια ανθρώπους σε 36 αφρικανικές χώρες και είναι θανατηφόρα εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Μέχρι τώρα, όλες οι υπάρχουσες θεραπείες για την ασθένεια του ύπνου απαιτούσαν νοσηλεία. Αλλά το acoziborole μπορεί να ληφθεί σε μορφή δισκίου, καθιστώντας πολύ πιο εύκολη τη διανομή του.

Σε ακόμη μία καλή είδηση από τον ιατρικό κόσμο, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο ότι ένα τρίτο άτομο –η πρώτη γυναίκα– είχε θεραπευτεί από τον ιό HIV, χάρη σε μια καινοτόμο θεραπεία που συνίσταται στη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων από αίμα ομφάλιου λώρου.

Τρεις χώρες βγήκαν από τη λίστα εκείνων που διατηρούν στο νομικό τους σύστημα τη θανατική ποινή. Το 2022, η Παπούα Νέα Γουινέα, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και η Ισημερινή Γουινέα ψήφισαν νομοθεσία που καταργεί τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Συνασπισμό κατά της Θανατικής Ποινής, μια διεθνή συμμαχία με έδρα στο Παρίσι, 111 χώρες από τις 200 έχουν πλέον εγκαταλείψει εντελώς την πρακτική αυτή. Τρία έθνη – το Ιράν, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία – αντιπροσώπευαν το 80% των εκτελέσεων το 2021.

Τον Σεπτέμβριο η 22χρονη Ιρανή Μαχσά Αμινί πεθαίνει στο νοσοκομείο που έχει μεταφερθεί από τις αρχές που την είχαν συλλάβει. Βρέθηκε στα χέρια της αστυνομίας ηθών του Ιράν για «απρεπή ενδυμασία». Δεν φορούσε χιτζάμπ. Βασανίστηκε, έπεσε σε κώμα και τελικά έφυγε πολύ πρόωρα από τη ζωή, αφήνοντας όμως πίσω της μία κληρονομιά, που ίσως δεν είχε φανταστεί. Χιλιάδες Ιρανές επί μήνες διαδηλώνουν στους δρόμους, κόβουν τα μαλλιά τους, καίνε τα χιτζάμπ. «Γυναίκες, ζωή, ελευθερία» ένα από τα βασικά συνθήματα που ακούγονται από τους διαδηλώτριες που αψηφούν το θεοκρατικό καθεστώς. «Θάνατος στον δικτάτορα» φωνάζουν οι πιο τολμηρές, αναφερόμενες στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη της χώρας.

Μικρότερης, αλλά όχι αμελητέας, σημασίας το γεγονός ότι για πρώτη φορά, τρεις γυναίκες διορίστηκαν σε μια επιτροπή του Βατικανού που συμβουλεύει τον Πάπα Φραγκίσκο σχετικά με τους υποψηφίους για επισκόπους σε όλο τον κόσμο. Ήταν μια κίνηση για να δοθεί στις γυναίκες μεγαλύτερη φωνή στους κόλπους της Εκκλησίας.

Και στην Αίγυπτο, το τέμενος Al Azhar όρισε μια γυναίκα ως σύμβουλο του μεγάλου ιμάμη, σεΐχη Ahmed el-Tayeb, για πρώτη φορά μετά από 1.000 χρόνια.