Πώς η ένταση Τουρκίας – Ισραήλ διαταράσσει τον συσχετισμό δυνάμεων στην περιοχή

Η αναπότρεπτη ρήξη στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας, την οποία επιδίωξε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να εμφανιστεί ως ο πάτρωνας των μουσουλμάνων και των Αράβων όλου του κόσμου αναμένεται ότι θα επηρεάσει και τις ισορροπίες στη Μ. Ανατολή, καθώς και στην Αν. Μεσόγειο. 

Είναι επίσης πιθανό να επεκταθεί στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και στο κυπριακό ζήτημα. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία σχεδιάζει νέες έρευνες και γεωτρήσεις στην κεντρική Μεσόγειο το 2024.

Η Τουρκία δεν χρειάζεται πλέον να παρουσιάσει το πρόσωπο ενός συμφιλιωτικού παίκτη προς τα έξω, όπως έκανε όταν εξομαλύνθηκαν οι σχέσεις της με το Ισραήλ. Αλλά αποκαλώντας τους Δυτικούς σταυροφόρους και κατηγορώντας τους ότι έχουν μουσουλμανικό αίμα στα χέρια τους, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε να δημιουργήσει μια νέα διαχωριστική γραμμή μεταξύ Δύσης και Ανατολής και να ενισχύσει την άποψη ότι ο πόλεμος είναι πόλεμος μεταξύ θρησκειών και πολιτισμών.

Αυτή η ρήξη έγινε αναπόφευκτη όταν ο Ερντογάν επιτέθηκε στο Ισραήλ και αποφάσισε ότι η Χαμάς ήταν ένα απελευθερωτικό κίνημα που υπερασπιζόταν το έδαφός της. Εν τω μεταξύ, μετά το χθεσινό φιλοπαλαιστινιακό συλλαλητήριο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο σύμφωνα με τους διοργανωτές συγκέντρωσε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους, η τουρκική στάση κλιμακώθηκε.

Ο Ερντογάν επανέρχεται στα όσα υποστήριζε στο πρόσφατο παρελθόν. Στοχοποιεί το Ισραήλ, ικανοποιώντας το εγχώριο ακροατήριο και το στόχο του να γίνει ο πάτρωνας των μουσουλμάνων, των Αράβων και κατ’ επέκταση όλων των κατατρεγμένων αυτού του κόσμου. Το γεγονός αυτό, του προσφέρει το επιχείρημα ότι η παγκόσμια τάξη πρέπει να αλλάξει και η Τουρκία πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη νέα συνθήκη. Το Ισραήλ μετρά αυτή τη περίοδο φίλους και η Τουρκία επέλεξε προφανώς να μην συγκαταλέγεται σε αυτούς. Δημιουργούνται νέα δεδομένα τόσο για τις μεταξύ τους σχέσεις, όσο και για τις ισορροπίες στην ευρύτερη Αν. Μεσόγειο και Μ. Ανατολή.

Η προσέγγιση της Τουρκίας με το Ισραήλ και η αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, όσον αφορά την οικονομική και ενεργειακή συνεργασία, αποτελεί πλέον παρελθόν, αλλά διευκόλυνε επίσης την Άγκυρα να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ. Κατά κάποιον τρόπο, έχει “μαλακώσει” τμήματα του αμερικανοεβραϊκού λόμπι. Έδωσε ένα επιχείρημα σε όσους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υποστήριζαν ότι η Τουρκία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος και πρέπει να κατευναστεί για να διατηρηθεί.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση της έντασης με την Ελλάδα, αύξησαν τις πιθανότητες της Τουρκίας να αποκτήσει τα πολυπόθητα F-16, τα οποία είχαν “κολλήσει” λόγω της απροθυμίας του Ερντογάν να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας. Αν δεν είχε ξεσπάσει ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η δυναμική θα ήταν πολύ ευνοϊκή για την Άγκυρα, αφού η Τουρκία συμφώνησε στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.