Νέος πρωθυπουργός στο Περού εν μέσω Rolex-gate

O νέος πρωθυπουργός του Περού, ο Γουστάβο Αδριανσέν, εξασφάλισε τελικά ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο της χώρας της Λατινικής Αμερικής, την ώρα που σκάνδαλο συνδεόμενο με τα ακριβά ρολόγια της προέδρου Ντίνας Μπολουάρτε προκαλεί νέα πολιτική κρίση. Εβδομήντα κοινοβουλευτικοί έδωσαν το βράδυ ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση, 17 απείχαν και 38 την καταψήφισαν –ο Αδριανσέν χρειαζόταν 66 ψήφους για να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης και η διαδικασία που είχε χαρακτηριστεί μεν τυπική, καθώς στην περουβιανή εθνική αντιπροσωπεία την πλειοψηφία έχουν κόμματα της Δεξιάς και της Ακρας Δεξιάς που γενικά υποστηρίζουν την πρόεδρο Μπολουάρτε, αλλά λόγω της κρίσης που ονομάστηκε «Rolex-gate», κανείς δεν ήξερε πώς θα αντιδράσουν οι βουλευτές. «Δόθηκε ψήφος εμπιστοσύνης στον Γουστάβο Αδριανσέν, πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου», ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Κογκρέσου, ο Αλεχάντρο Σότο. Μετά την ψηφοφορία, ο Αδριανσέν ευχαρίστησε το Σώμα για την υποστήριξη και διαβεβαίωσε πως «τη δεχόμαστε (ο ίδιος και η κυβέρνησή του) με ταπεινότητα». Κεντροδεξιός δικηγόρος, 57 ετών, ο Γουστάβο Αδριανσέν αντικατέστησε στις αρχές Μαρτίου τον Αλβέρτο Οτάρολα, μετά την παραίτηση αυτού του τελευταίου εξαιτίας έρευνας σε βάρος του για άσκηση αθέμιτης επιρροής έναντι ανταλλάγματος. Η κυβέρνηση που σχημάτισε είναι κατά σειρά η τρίτη μέσα σε 16 μήνες. Το περουβιανό Σύνταγμα προβλέπει ότι εντός τριάντα ημερών αφότου ονομαστεί, ο ή η πρωθυπουργός οφείλει να παρουσιαστεί ενώπιον του Κογκρέσου για να αναφερθεί στην πολιτική που θα ασκήσει και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Στη σχεδόν δίωρη ομιλία του εφ’ όλης της ύλης στο ημικύκλιο, ο Αδριανσέν είπε πως θέλει να φέρει σε πέρας «σημαντικά καθήκοντα» που κατ’ αυτόν αναμένει «ο περουβιανός λαός» με ανυπομονησία, υποσχόμενος «κυβέρνηση με καθαρά χέρια», «διαφανή», η οποία κατ’ αυτόν θα συγκρουστεί με «τη διαφθορά» και την «αναποτελεσματικότητα».

Η ψηφοφορία διεξήχθη με φόντο τα νέα προβλήματα της προέδρου Μπολουάρτε με τη δικαιοσύνη: πλέον διενεργείται έρευνα σε βάρος της για παράνομο πλουτισμό, καθώς τεκμηριώθηκε πως έχει στην κατοχή της ρολόγια Rolex που φέρεται να μη συμπεριέλαβε στις δηλώσεις περιουσίας της. Το σπίτι της σε προάστιο της πρωτεύουσας και το προεδρικό γραφείο ερευνήθηκαν το Σάββατο από αστυνομικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς στο πλαίσιο της έρευνας. Τα Rolex δεν βρέθηκαν και η εισαγγελία αξίωσε η αρχηγός του κράτους να τα παρουσιάσει όταν θα προσέλθει να καταθέσει αύριο Παρασκευή. Προχθές Τρίτη, ο γενικός εισαγγελέας Χουάν Βιγιένα ανακοίνωσε πως η έρευνα πλέον αφορά επίσης κοσμήματα, συμπεριλαμβανομένου βραχιολιού αξίας 56.000 δολαρίων, και τραπεζικές καταθέσεις ύψους περίπου 270.000 δολαρίων που έγιναν μεταξύ του 2021 και του 2022. Το σκάνδαλο, που βαφτίστηκε «Rolex-gate» από τον περουβιανό Τύπο, ξέσπασε τη 15η Μαρτίου, όταν ειδησεογραφικός ιστότοπος άρχισε να αναρτά φωτογραφίες στις οποίες η κυρία Μπολουάρτε εικονίζεται να φορά ακριβά ρολόγια ενώ βρισκόταν στην κυβέρνηση το 2021 και το 2022. Η Μπολουάρτε, η δημοτικότητα της οποίας δεν ξεπερνά το 10% κατά δημοσκοπήσεις, επιμένει πως έχει «καθαρά χέρια» και ότι δεν έχει στην κατοχή της παρά μόνο ένα ρολόι.

Εν μέσω του σκανδάλου, έξι από τα δεκαοκτώ μέλη της κυβέρνησής της ανακοίνωσαν ότι παραιτούνται τη Δευτέρα. Ο υπουργός Εσωτερικών —ως εκ του αξιώματός του αυτός που είχε την ευθύνη για την αστυνομία— επικαλέστηκε «οικογενειακά προβλήματα», οι υπουργοί Παιδείας, Γυναικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, Παραγωγής και Εξωτερικού Εμπορίου δεν έδωσαν καμιά εξήγηση. Μέσα στη νύχτα, η κυρία Μπολουάρτε όρκισε έξι νέους υπουργούς. Ακόμη κι αν ασκηθεί δίωξη σε βάρος της για παράνομο πλουτισμό, εν δυνάμει του Συντάγματος η αρχηγός του κράτους δεν μπορεί να δικαστεί παρά μετά τον Ιούλιο του 2026, με άλλα λόγια αφού τελειώσει η θητεία της. Επομένως το «εάν θα παραμείνει στην προεδρία» ή όχι θα κριθεί «στην πολιτική αρένα, στο κοινοβούλιο», προέβλεψε ο πολιτικός αναλυτής Αουγούστο Αλβαρες Ρόδριχ. Η αντιπολίτευση κατέθεσε το Σάββατο αίτημα για να ξεκινήσει διαδικασία απομάκρυνσης της προέδρου από το αξίωμα, εξαιτίας «μόνιμης ηθικής ανικανότητας». Την πρωτοβουλία ανέλαβε το Perú Libre («Ελεύθερο Περού»), κόμμα στο οποίο ανήκε η κυρία Μπολουάρτε προτού αναλάβει την προεδρία, κι υποστηρίζεται από 30 κοινοβουλευτικούς. Όμως για να τεθεί σε συζήτηση πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη πενήντα και πλέον μελών του κοινοβουλίου, κάτι διόλου βέβαιο σε αυτό το στάδιο.

Είναι η τρίτη φορά που κινείται διαδικασία παύσης της κυρίας Μπολουάρτε από την Αριστερά. Καμιά προσπάθεια δεν έφθασε καν στη διαδικασία της προ ημερησίας διατάξεως συνεδρίασης στο Κογκρέσο. Η πρόεδρος, 61 ετών, αντιμετωπίζει επίσης έρευνα με πολύ πιο βαρύ κατηγορητήριο, για «γενοκτονία», «ανθρωποκτονίες κατά συρροή με επιβαρυντικές περιστάσεις» και «πρόκληση σοβαρών σωματικών βλαβών», εξαιτίας των θανάτων 50 και πλέον ανθρώπων στις πολύμηνες ταραχές που ακολούθησαν την ανάδειξή της στην εξουσία. Η Ντίνα Μπολουάρτε ορκίστηκε υπηρεσιακή πρόεδρος του Περού αμέσως μετά την παύση από το Κογκρέσο και τη σύλληψη από την αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2022 του προκατόχου της Πέδρο Καστίγιο, εκλεγμένου με κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, του οποίου ήταν η αντιπρόεδρος. Το Περού έχει γνωρίσει έξι προέδρους από το 2016.