Δημογραφική κατάρρευση: Σε ελεύθερη πτώση οι νέοι ενήλικες στην Ελλάδα

Η πληθυσμιακή συρρίκνωση της Ελλάδας τα τελευταία είκοσι χρόνια αφορά πρωτίστως τις ηλικίες-κλειδί στις εργασιακά ενεργές ομάδες – τους 20αρηδες και τους 30αρηδες. Η γήρανση του πληθυσμού ενισχύεται από την υπογεννητικότητα και την έξοδο χιλιάδων νέων στο εξωτερικό, ένα φαινόμενο που αποκαλύπτει διαχρονικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα και την αγορά εργασίας.

Σοκ στα δεδομένα: Τι δείχνει η τελευταία εικοσαετία

Από το 2008 μέχρι το 2025, ο συνολικός πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά περίπου 8,5%, δηλαδή περισσότερα από 720.000 άτομα . Η μείωση συνεχίστηκε και το 2024, με τον συνολικό αριθμό να φτάνει στα 10.400.720 κατοίκους

Συγκεκριμένα, οι ηλικιακές ομάδες 20–24 και 25–29 παρουσίασαν πτώση κατά 3,1% και πάνω από 25% αντίστοιχα, ενώ η ομάδα 30–44 ετών σημείωσε μείωση της τάξεως του 4% (περίπου 78.300 άτομα) μόνο μέσα στο 2024

Αντίθετα, η ομάδα 65+ παρουσίασε αύξηση 1,3% (32.900 άτομα) μέσα στο ίδιο έτος, ενώ οι 15–19χρονοι μεγαλώνουν κατά 5,1%, αν και στο σύνολο η ομάδα αυτή μειώνεται από τις προηγούμενες χρονιές

Πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα

Η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι μόλις 1,7 προς 1, ενώ για να έχει βιωσιμότητα το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας απαιτείται αναλογία τουλάχιστον 4 προς 1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ageing Report 2024 αναφέρει δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων στη χώρα μας στο 39% έναντι 36,1% στο μέσο όρο της ΕΕ, με εκτίμηση αύξησης στο 46% έως το 2030

Πρωτογενείς αιτίες: Υπογεννητικότητα και μετανάστευση

Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας έχει πέσει στο 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ χαμηλότερα από το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών (2,1), καταγράφοντας νέο ιστορικό χαμηλό το 2022  Η μαζική μετανάστευση των νέων για την περίοδο της κρίσης (2010–2015) επιδείνωσε την κατάσταση, καθώς ταυτόχρονα αποχωρούσαν μορφωμένα άτομα αλλά και εργατικά δυναμικά χαμηλών και μεσαίων δεξιοτήτων

Ποιος «αντέχει» ποιον;

Σήμερα, αντί για έναν εργαζόμενο ανά τετραπλάσιο αριθμό συνταξιούχων, υπάρχει αναλογία μόλις 1,7 εργαζόμενος για κάθε συνταξιούχο, με άμεσες επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των συντάξεων και στην οικονομική σταθερότητα.

Το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερό: χωρίς ισχυρή πολιτική παρέμβαση, οι δείκτες εξάρτησης ηλικιωμένων θα ξεπεράσουν το 46% έως το 2030, καθιστώντας το σύστημα μη βιώσιμο

Τι χρειάζεται να γίνει: Πολιτικές λύσεις και ζητούμενα

• Αύξηση της απασχόλησης σε γυναίκες, νέους, άτομα με αναπηρία: αν το ποσοστό απασχόλησης της ηλικιακής ομάδας 20–64 αυξηθεί στο 82% έως 2050, θα αποσοβηθεί μείωση εργατικού δυναμικού

• Μετανάστευση – αναστρέψιμη εξίσωση: καθαρή εισροή περίπου 700.000 μεταναστών έως το 2050 θα μπορούσε να περιορίσει την απώλεια εργαζομένων και να βελτιώσει την αναλογία εργαζομένων προς ηλικιωμένους

Η δημογραφία ως «εθνική απειλή»

Οι επιπτώσεις στον πληθυσμό δεν είναι μόνο οικονομικές: το δημογραφικό έχει χαρακτηριστεί ως «εθνική απειλή». Το κόστος σε υπηρεσίες νεολαίας, εκπαιδευτικά συστήματα, και η μείωση ανθρώπινου κεφαλαίου υποβαθμίζουν το μέλλον της κοινωνίας ● το κράτος επενδύει σε οικογενειακά μέτρα, αλλά τα αποτελέσματα θεωρούνται περιορισμένα έως σήμερα

Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον σε μια δημογραφική καμπή: οι ηλικίες 20–44 αποψιλώνονται, οι ηλικιωμένοι αυξάνονται. Το δημογραφικό «κραχ» απειλεί τη βιωσιμότητα των συντάξεων, την αγορά εργασίας και τον κοινωνικό ιστό της χώρας. Χρειάζεται εξαιρετικά στοχευμένη και ολοκληρωμένη πολιτική – από αύξηση απασχόλησης έως στρατηγική προσέλκυσης νέων και μορφωμένων μεταναστών – για να αποφευχθεί ένα ακόμα κρίσιμο πλήγμα στο μέλλον της Ελλάδας.

Πηγή: pagenews.gr