Washington Post: Κίνδυνοι για τη δημοκρατία στην Τουρκία εάν νικήσει ο Ερντογάν

Όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία πριν από δύο δεκαετίες, φαινόταν σε πολλούς Τούρκους και στους συμμάχους της Τουρκίας σε όλο τον κόσμο, σαν ένας σύγχρονος ηγέτης — μετριοπαθής, φιλοδυτικός, φιλοεπιχειρηματικός μεταρρυθμιστής σε μια ισχυρά μουσουλμανική χώρα που θα να αποτελέσει προπύργιο ενάντια στον ισλαμιστικό εξτρεμισμό στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Αυτή η υπόσχεση έχει σε μεγάλο βαθμό εξατμιστεί, τονίζει σε άρθρο της συντακτικής της ομάδας η αμερικανική Washington Post.

Η μειωμένη δημοτικότητά του ενόψει των εκλογών της 14ης Μαΐου στην Τουρκία επιβεβαιώνει την απογοήτευση πολλών Τούρκων με την εξαιρετικά εξατομικευμένη απόλυτη εξουσία την οποία ο Τ. Ερντογάν οικοδόμησε, βασισμένη στην καταστολή, την υποταγή των διαφορετικών απόψεων και των κάποτε ανεξάρτητων θεσμών και μια βαθύτερη περιφρόνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία και τους θεσμούς. Η κολοσσιαία κακοδιαχείριση της οικονομίας της Τουρκίας, μιας από τις 20 μεγαλύτερες στον κόσμο, από τον Ερντογάν, έχει διαβρώσει το βιοτικό επίπεδο, έχει αποδεκατίσει την αξία της τουρκικής λίρας και έχει εκτοξεύσει τον πληθωρισμό στα ύψη, συνεχίζει η σύνταξη της WP. Δεν είναι περίεργο που τόσοι πολλοί Τούρκοι είναι θυμωμένοι. O αντίπαλός του, ένας άχρωμος πρώην γραφειοκράτης (όπως αποκαλεί η εφημερίδα τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου) προηγείται στις δημοσκοπήσεις.

Οι εκλογές είναι επίσης μια δοκιμασία της ικανότητας των δημοκρατικών διαδικασιών να οδηγήσουν σε απόρριψη του ζυγού της ολοένα και πιο μονοπρόσωπης διακυβέρνησής του σε μια χώρα 85 εκατομμυρίων κατοίκων. Το διακύβευμα δύσκολα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο, πρώτα και κύρια για τους ίδιους τους Τούρκους, οι οποίοι μπορεί δικαιολογημένα να ανησυχούν ότι ο αυταρχισμός θα κατρακυλήσει σε ανοικτή δικτατορία εάν ο Τ. Ερντογάν κέρδιζε άλλη μια θητεία, αλλά και για την Ουάσιγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.

Η λέξη “σύμμαχος” στην περίπτωση της Τουρκίας έρχεται με έναν αστερίσκο, αναφέρει η Post. Ο T. Ερντογάν, 69 ετών, κυβερνά μια χώρα στρατηγικής σημασίας στο ΝΑΤΟ, με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας. Έχει δημιουργήσει έναν ρόλο για τον εαυτό του ως ένα είδος μεσάζοντα μεταξύ του ΝΑΤΟ, στο οποίο η Τουρκία είναι δεσμευμένη μέσω διεθνούς συνθήκης και του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον οποίο διατηρεί δεσμούς που έχουν υπονομεύσει τη δυτική συμμαχία, ακόμη και τη στιγμή που η Μόσχα βρίσκεται σε πόλεμο με την Ουκρανία.

Υπό τον πρόεδρο Ερντογάν, η Τουρκία προμήθευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη που ήταν ζωτικής σημασίας για την άμυνα της Ουκρανίας, απέκλεισε ρωσικά πολεμικά πλοία από τη Μαύρη Θάλασσα και βοήθησε στη σύναψη συμφωνίας που αίρει τον ρωσικό αποκλεισμό στα ουκρανικά σιτηρά και σε άλλες εξαγωγές τροφίμων από την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, η Τουρκία θεωρείται ύποπτη ως βασικός δίαυλος για εμπορεύματα προς τη Μόσχα κατά παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων και έχουν ενισχύσει τις δυνάμεις του κ. Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης ευαίσθητης τεχνολογίας, ηλεκτρονικών και εξαρτημάτων οχημάτων που χρησιμοποιούνται από τον στρατό.

Η WP κάνει εξάλλου εκ νέου αναφορά στην αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 από πλευράς της Τουρκίας.

Η θέση του Τ. Ερντογάν, συνεχίζει το άρθρο, έχει υποστεί περαιτέρω ζημιά από την αργή αντίδραση στον καταστροφικό σεισμό που ακρωτηρίασε τη νότια και κεντρική Τουρκία τον Φεβρουάριο, σκοτώνοντας τουλάχιστον 45.000 ανθρώπους και τραυματίζοντας τους διπλάσιους. Αυτή η αποτυχία και ο αριθμός των νεκρών που εκτινάχθηκε από την κατάρρευση κτιρίων που δεν πληρούσαν τα κατασκευαστικά πρότυπα, ήταν εμβληματική της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης που πολλοί Τούρκοι θεωρούν ως χαρακτηριστικό της διακυβέρνησής του ισλαμοσυντηρητικού ηγέτη.

Ο αντίπαλος του Ερντογάν, Κ. Κιλιτσντάρογλου, είναι ένας χαμηλών τόνων πρώην δημόσιος υπάλληλος που εκπροσωπεί έναν εξακομματικό συνασπισμό που έχει συσπειρωθεί με την ελπίδα να ανατρέψει τον κ. Ερντογάν. Ο Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών, έχει δεσμευτεί να υπηρετήσει μια και μόνη θητεία κατά την οποία θα επανενώσει τη διχασμένη Τουρκία. Η WP συμπληρώνει ότι ανάμεσα στις δεσμεύσεις του βρίσκεται η αντιστροφή της μετάβασης στην προεδρική δημοκρατία (με επιστροφή στην προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία), καθώς και η αναζωογόνηση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας, των δικαστηρίων και του διπλωματικού σώματος.

Εάν ο Τ. Ερντογάν δεν επικρατήσει στην ψηφοφορία της 14ης Μαΐου ή σε έναν πιθανό δεύτερο γύρο δύο εβδομάδες αργότερα, υπάρχουν ανησυχίες ότι ο ίδιος και οι υποστηρικτές του μπορεί να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα. Σε μια χώρα όπου η δημοκρατία έχει μια σχετικά σταθερή βάση, αυτές οι ανησυχίες είναι ένα μέτρο του πόσο βαθιά ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας έχει ανατρέψει τους κανόνες – και τους κινδύνους που εγκυμονεί η επέκταση της αυταρχικής του διακυβέρνησης.