Τι σημαίνει το μέλλον του Άσαντ για τη Δικαιοσύνη και τη Δύση

Μια ομάδα αραβικών χωρών που συγκεντρώθηκαν στον Αραβικό Σύνδεσμο επανέφερε τον πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ στους κόλπους της.

Ο 22μελής Αραβικός Σύνδεσμος, ένας σε μεγάλο βαθμό ακίνδυνος οργανισμός, είχε λάβει την ασυνήθιστη απόφαση να αναστείλει την ένταξη της Συρίας το 2011, όταν ο Άσαντ ξεκίνησε έναν ανελέητο πόλεμο εναντίον των διαδηλωτών που απαιτούσαν τον τερματισμό της αυταρχικής του διακυβέρνησης.

Η επανεισδοχή του Άσαντ είναι ένα καταδικαστικό “κατηγορώ” προς την αυξανόμενη ανικανότητα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών σε μια περιοχή που μαστίζεται από αστάθεια, εσωτερικό εκτοπισμό, αυταρχισμό και μια νεότερη γενιά χωρίς οικονομικές και πολιτικές προοπτικές.

Θα μπορούσε επίσης να προσφέρει παρηγοριά σε άλλους αυταρχικούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Υποκείμενος σε μια σειρά από δυτικές κυρώσεις και απομονωμένος στην Ευρώπη λόγω του βάναυσου πολέμου του εναντίον της Ουκρανίας, ο Πούτιν έχει μια ανοιχτή πόρτα στον αραβικό κόσμο. Ο βίαιος στρατιωτικός ρόλος της Ρωσίας στη Συρία και η υποστήριξή της στον Άσαντ έχουν δώσει στη Μόσχα ουσιαστικό έρεισμα και συμμάχους στη Μέση Ανατολή.

Αλλά η αποκατάσταση του Άσαντ αφορά επίσης την ατιμωρησία και την ωμή πραγματικότητα της realpolitilk.

“Τα αραβικά κράτη έχουν θέσει τη δική τους κυνική realpolitilk και διπλωματική ατζέντα υπεράνω του βασικού ανθρωπισμού”, δήλωσε η Λάιλα Κίκι, εκτελεστική διευθύντρια του The Syria Campaign, μιας διεθνούς ομάδας υπεράσπισης. Η κίνηση, πρόσθεσε, “πρόδωσε με σκληρό τρόπο δεκάδες χιλιάδες θύματα των εγκλημάτων πολέμου του καθεστώτος και έδωσε στον Άσαντ το πράσινο φως να συνεχίσει να διαπράττει φρικτά εγκλήματα ατιμώρητα”.

Η κλίμακα της βίας και της καταστροφής σοκάρει. Από το 2011, τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 23 εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί. Οι πρόσφυγες έχουν καταφύγει στον Λίβανο, την Ιορδανία, την Τουρκία και την Ευρώπη. Μια ολόκληρη γενιά παιδιών είναι χωρίς εκπαίδευση.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αραβικός Σύνδεσμος χρησιμοποίησε την επέκταση στην ευρύτερη περιοχή, για να δικαιολογήσει την απόφασή του – παρόλο που ορισμένα μέλη εξακολουθούν να αντιτίθενται στην κίνηση.

“Η συριακή κρίση έχει επιφέρει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στις γειτονικές χώρες. Οι γειτονικές χώρες και η περιοχή, ιδιαίτερα οι αραβικές χώρες, πιστεύουν ότι αυτή η κατάσταση πρέπει να επιλυθεί. Αυτός είναι ο λόγος που φτάσαμε σε αυτό το σημείο”, δήλωσε στο Al Jazeera ο Βοηθός Γενικός Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου Χόσαμ Ζάκι.

“Η κατανόηση που αυξάνεται τους τελευταίους μήνες, ειδικά μετά την καταστροφή του σεισμού [σε Συρία και Τουρκία], είναι ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη διεθνής προσοχή που υποτίθεται ότι οδηγεί για λύση στη Συρία”, πρόσθεσε…

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίζονται δύσπιστες σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου από τον Άσαντ. “Δεν πιστεύουμε ότι η Συρία αξίζει επανεισδοχή στον Αραβικό Σύνδεσμο αυτή τη στιγμή”, δήλωσε εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Πρόσθεσαν ότι οι κυρώσεις στη Συρία θα παραμείνουν σε ισχύ – όχι ότι απέτρεψαν τον Άσαντ.

Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα στα οποία ηγέτες που κατέστειλαν ανελέητα τους πολίτες τους αποκαταστάθηκαν ή διέφυγαν της δικαιοσύνης αναζητώντας προστασία από άλλα καθεστώτα ομοϊδεάτες ή κατάφεραν να διατηρήσουν την εξουσία απλώς μέσω της καθαρής βίας (και ενός βαθμού δυτικής realpolitilk).

Υπήρξαν περιπτώσεις, όπως ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία ή στη Ρουάντα, μετά τον οποίο ιδρύθηκαν ειδικά δικαστήρια με στόχο την αναζήτηση δικαιοσύνης. Αφορούσε επίσης το να δώσουμε στα θύματα κάποια ελπίδα ότι τέτοια δικαστήρια θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για μελλοντικές φρικαλεότητες και αδιάκριτες δολοφονίες.

Στην περίπτωση της Συρίας, μέχρι στιγμής, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν έχει εκδώσει ένταλμα για τον Άσαντ – αν και έχει εκδώσει ένα ένταλμα για τον Πούτιν.

Και τώρα, ο Άσαντ μπορεί να ευχαριστήσει τον Αραβικό Σύνδεσμο για την παράταση ζωής στο καθεστός του. Όσο για τα περισσότερα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, έχουν ξεπεράσει τα φιλοδημοκρατικά κινήματα που εμφανίστηκαν κατά τη σύντομη και δύσμοιρη Αραβική Άνοιξη. Έχουν καταπολεμήσει τους ισλαμιστές. Οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις δεν είναι στην ατζέντα τους.

Είναι επίσης δύσκολο να δούμε πώς η επιστροφή του Άσαντ στον Αραβικό Σύνδεσμο θα έχει αντίκτυπο σε αυτή τη διαιρεμένη και αμφισβητούμενη χώρα. Η Ρωσία και το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία βομβάρδισαν τη Συρία καθώς αγωνίζονται για επιρροή και στρατηγική θέση στην περιοχή.

Υπάρχει, ωστόσο, ένα νέο στοιχείο που εισέρχεται στην περιοχή: η Κίνα. Ο πρόσφατος ρόλος της, ιδίως μεσολαβητής μεταξύ των αρχαίων εχθρών Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, φέρνει μια νέα διάσταση στη μεταβαλλόμενη γεωστρατηγική δυναμική της Μέσης Ανατολής.

Πράγματι, η παρουσία του Πεκίνου αποκαλύπτει την απουσία της Ευρώπης – που ποτέ δεν ήταν σπουδαίος παίκτης, αλλά τώρα περιορίζεται περαιτέρω στο να είναι άσχετη – και την πολιτική αδυναμία του ρόλου των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι κακές στρατηγικές τους – αν τις είχαν ποτέ – αξιοποιήθηκαν στην αρχή του πολέμου στη Συρία από τους εχθρούς και τους συμμάχους της Δαμασκού. Αυτοί οι γείτονες και οι παίκτες στη χώρα θα πρέπει τώρα να υπολογίσουν τις επόμενες κινήσεις τους για τον τερματισμό του πολέμου.

Αρκετά μέλη του Αραβικού Συνδέσμου θεωρούν την απόφαση επανεισδοχής της Συρίας ως ένα χαστούκι στη Δύση. Το Ιράν, το οποίο αντιμετωπίζει μήνες διαδηλώσεων, συνεχάρη τη Συρία για την ανάκτηση της θέσης της στον οργανισμό.

Η Ρωσία ήταν γεμάτη επαίνους: “Συνεχίζουμε με την απόψη ότι η αποκατάσταση της συμμετοχής της Συρίας στις επιχειρήσεις του [Αραβικού Συνδέσμου], στον οποίο είναι μια από τις ιδρυτικές χώρες, θα διευκολύνει μια πιο υγιή ατμόσφαιρα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και την ταχύτερη υπέρβαση των συνεπειών της συριακής κρίσης”, δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.

Μια τέτοια ατμόσφαιρα είναι απίθανο να περιλαμβάνει δικαιοσύνη και είναι εξίσου απίθανο να περιλαμβάνει εμπλοκή της Δύσης.