Πώς θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη τις δασικές πυρκαγιές τα επόμενα χρόνια;

Ευρωπαίοι ερευνητές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών καθορίζουν τις βασικές συντεταγμένες της προστασίας των δασών από τις πυρκαγιές μες στα επόμενα χρόνια.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πυρκαγιές έχουν ρημάξει περίπου 260.000 εκτάρια γης από την αρχή του έτους, καταστρέφοντας τις υποδομές, προκαλώντας εκκενώσεις και εκτοπίζοντας χιλιάδες ανθρώπους.

Η υπερβολική ζέστη και οι χαμηλές βροχοπτώσεις στη λεκάνη της Μεσογείου έχουν κάνει χώρες όπως η Ιταλία , η Ισπανία , η Κροατία , η Τυνησία και η Αλγερία , όπου η ξηρή βλάστηση είναι άφθονη, ιδιαίτερα ευάλωτες.

Οι Έλληνες πυροσβέστες ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι αρχίζουν να περιορίζουν την εξάπλωση των πυρκαγιών του Ιουλίου, αλλά η εποχή των πυρκαγιών απέχει πολύ από το τέλος και οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι πυρκαγιές θα γίνουν πιο συχνές καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη θα επιδεινωθεί.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές, ο αριθμός των εκταρίων που καταστράφηκαν από πρόσφατες πυρκαγιές στην Ελλάδα έχει ήδη υπερβεί τον ετήσιο μέσο όρο που υπολογίστηκε μεταξύ 2006 και 2022.

Αυτές οι πυρκαγιές αποτελούν απειλή όχι μόνο για τα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα, αλλά και για την ανθρώπινη ζωή. Ο Domingos Viegas, καθηγητής μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα στην Πορτογαλία και συντονιστής του FirEUisk, είπε στο Euronews ότι όλο και περισσότεροι πολίτες πεθαίνουν από τις πυρκαγιές και τη σχετική εισπνοή καπνού.

Το FirEUrisk συγκέντρωσε ερευνητές και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής από 38 διεθνείς οργανισμούς με στόχο τη μείωση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη.

“Στην Πορτογαλία, ο αριθμός των θυμάτων αμάχων έχει αυξηθεί και ξεπέρασε τον αριθμό των πυροσβεστών που σκοτώθηκαν. Αυτό είναι ένα πρόβλημα”, είπε ο κ. Βιέγκας .

Τον Ιούνιο του 2017, τουλάχιστον 66 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι 250 τραυματίστηκαν μετά από πυρκαγιές που έκαψαν 24.000 εκτάρια γης στην ορεινή περιοχή Pedrógão Grande στην κεντρική Πορτογαλία. Δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν καθώς προσπαθούσαν να σωθούν από τις φλόγες με τα αυτοκίνητά τους.

Παρά τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την Πορτογαλία, οι δασικές πυρκαγιές που έχουν πλήξει τη νότια Ευρώπη φέτος αποδείχθηκαν θανατηφόρες: τουλάχιστον 40 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην περιοχή της Μεσογείου από την αρχή του έτους.

Οι απώλειες αμάχων, οι εκτεταμένες ζημιές σε υποδομές ζωτικής σημασίας και η τουριστική βιομηχανία ώθησαν τις Βρυξέλλες να βρουν γρήγορα προληπτικές λύσεις.

Ο Lindon Pronto , ειδικός στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών , εξηγεί γιατί επιταχύνονται οι δασικές πυρκαγιές: “Η συμπεριφορά της φωτιάς καθορίζεται από τρεις παράγοντες. Η συμπεριφορά της φωτιάς καθορίζεται από τρεις παράγοντες: τοπογραφία, καιρικές συνθήκες και τα διαθέσιμα καύσιμα. αλλά σήμερα οι υποδομές χρησιμεύουν ως καύσιμο » .

Τι κάνει λοιπόν η Ευρώπη για να μετριάσει τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα αγοράσει ένα στόλο Canadair για να ενισχύσει τις πυροσβεστικές ικανότητες της Ευρώπης, αλλά αυτά τα αεροσκάφη δεν θα είναι έτοιμα μέχρι το 2027.

“Δεν μπορούμε απλώς να πετάμε χρήματα”, είπε ο Lindon Pronto , ειδικός από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών.

“Πρέπει να εργαστούμε από τη βάση για να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους, πρέπει να αντιμετωπίζουμε το τοπίο ώστε να είναι λιγότερο εύφλεκτο. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους και να δημιουργήσουμε περισσότερες αλυσίδες αξίας σε επίπεδο τοπίου για να αποφύγουμε τη συσσώρευση καυσίμων όταν η συμπεριφορά στη φωτιά είναι ακραία. επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή .

Το έργο FirEUrisk έχει πραγματοποιήσει μια σειρά από δοκιμές σε λεγόμενες πιλοτικές τοποθεσίες, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τον τρόπο περιορισμού της εξάπλωσης των δασικών πυρκαγιών.

Η πρωτοβουλία χαρτογράφησε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο της Ευρώπης σύμφωνα με το κλίμα, το τοπίο και τις κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες, για να προετοιμάσει τους πολίτες και τα κυβερνητικά όργανα για το μέλλον.

Μοντελοποίηση καυσίμου

Η μελέτη της βλάστησης ήταν ένα σημαντικό μέρος αυτής της διαδικασίας, λέει ο Viegas , επειδή τα πολύ εύφλεκτα δέντρα, ειδικά ο ευκάλυπτος και το πεύκο, προάγουν έντονα την εξάπλωση των πυρκαγιών και θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των περικοπών καυσίμων που είναι λιγότεροι. Οι τυρφώνες αποτελούν επίσης πρόβλημα, καθώς οι πυρκαγιές τύρφης παράγουν πολύ καπνό και μπορούν να καίγονται για μέρες, εβδομάδες ή και μήνες αν αφεθούν χωρίς επίβλεψη.

Το 37,7% της έκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι δάσος, πολλά από τα οποία περιέχουν πολύ εύφλεκτα δέντρα. Το κλειδί είναι να βεβαιωθείτε ότι οι πυρκαγιές παραμένουν στο δάσος και δεν φτάνουν στο στέμμα της δασικής περιοχής, όπου θα είναι πιο δύσκολο να ελεγχθούν, λέει ο Lindon Pronto .

“Βραχυπρόθεσμα, οι αρχές μπορούν να δημιουργήσουν αντιπυρικές ζώνες, ζώνες προστασίας, να φυτέψουν διαφορετικούς τύπους δέντρων και να δημιουργήσουν λίμνες. Υπάρχουν κάθε είδους διαφορετικές τακτικές και στρατηγικές και διαφορετικά πλαίσια. Οι φυτευτές μπορούν επίσης να απομακρυνθούν από αυτές τις πολύ εύφλεκτες μονοκαλλιέργειες που έχουμε” έχουμε δει σε μέρη όπως η Πορτογαλία, αλλά αυτή είναι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, γιατί η αλλαγή ολόκληρης της σύνθεσης ενός δάσους στην κλίμακα ενός τοπίου διαρκεί δεκαετίες », είπε.

Ενώ ορισμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Πορτογαλία, έχουν αναπτύξει στρατηγικές διαχείρισης δασικών πυρκαγιών, άλλα κράτη μέλη, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έχουν θεσπίσει κατευθυντήριες γραμμές.

Σε συνεργασία με κυβερνητικούς φορείς, το FirEUrisk μελετά τις επιπτώσεις προηγούμενων πυρκαγιών και πιέζει για αλλαγές πολιτικής για να βοηθήσει στην πρόληψη των πυρκαγιών.

«Γνωρίζουμε ότι στην Ευρώπη οι περισσότερες πυρκαγιές προκαλούνται από ανθρώπινη δράση, αλλά μερικές είναι και φυσικές… Έτσι μας ενδιαφέρουν επίσης τα στοιχεία, για παράδειγμα τα σπίτια, οι υποδομές, η φύση και, φυσικά, η ασφάλεια, η οικολογική αξία του φύση και πώς εκτίθεται στη φωτιά», είπε ο Βιέγκας .

Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι άμαχοι, ειδικά στη νότια Ευρώπη, για να προστατευτούν;

Η αλλαγή στη βάση

Σύμφωνα με τον Viegas , υπάρχουν τρία πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άμαχοι που ζουν κοντά σε ξηρούς θαμνώνες για να προστατεύσουν τα σπίτια και τις ζωές τους.

1. Η εξάλειψη της βλάστησηςέξω από το σπίτι περιορίζει τη διαθέσιμη ποσότητα καυσίμου για μια επικείμενη πυρκαγιά: «Δεν λέω ότι απαγορεύεται να έχεις φυτά, αλλά πρέπει να κρατήσεις μια συγκεκριμένη απόσταση μεταξύ του σπιτιού και μιας επικείμενης πυρκαγιάς» .

“Πρέπει να διατηρείτε χαμηλό φορτίο καυσίμου, γιατί διαφορετικά το σπίτι σας, ακόμα κι αν είναι φτιαγμένο από τούβλα, μπορεί να απειληθεί … και μπορεί να καεί. Επομένως, αυτή είναι η πρώτη προτεραιότητα, διασφαλίζοντας την πιθανότητα επιβίωσης των ανθρώπων”, είπε ο κ . Βιέγκας .

2. Είναι επίσης σημαντικό να  μένετε στο σπίτιγια να υπερασπιστείτε τα υπάρχοντά σας: «Στη νότια Ευρώπη, δεν υποστηρίζουμε τις μαζικές εκκενώσεις όπως στη Βόρεια Αμερική, γιατί σε ορισμένες χώρες τα σπίτια είναι διάσπαρτα παντού» , είπε ο καθηγητής.

Οι εκκενώσεις, ιδίως των ηλικιωμένων, των τουριστών, των παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων, θα πρέπει να γίνονται αρκετές ώρες νωρίτερα. Ο κ. Βιέγκας προειδοποίησε ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να τραπούν σε φυγή την τελευταία στιγμή, καθώς θα εκτεθούν σε ακραίες θερμοκρασίες, μεγάλα νέφη καπνού και θα έχουν ελάχιστη ή καθόλου προστασία από τις φλόγες.

_”Το χειρότερο πράγμα που έχεις να κάνεις είναι να φύγεις με το αυτοκίνητο ή με τα πόδια, γιατί δεν θα έχεις μέσα άμυνας._ Τα πλινθόκτιστα και πέτρινα σπίτια προσφέρουν γενικά καλό καταφύγιο. Επίσης, αν μια φωτιά βγάλει χόβολη που προσγειώνεται στο σπίτι, είναι πιο εύκολο για να καταστείλετε μερικές σπίθες παρά για να αντιμετωπίσετε μια φλόγα αργότερα», είπε ο Βιέγκας .

3. Οι προγραμματισμένες πυρκαγιέςόχι μόνο αποτρέπουν τη συσσώρευση ζιζανίων και υπολειμμάτων, αλλά ενισχύουν επίσης τη βιοποικιλότητα και διασφαλίζουν υγιή οικοσυστήματα. Τα συνταγογραφούμενα εγκαύματα μπορούν να βοηθήσουν τους αγρότες να διαχειριστούν την εξάπλωση των παρασίτων και να μειώσουν τη βιομάζα των χωροκατακτητικών ειδών.

Οι στάχτες από τη χόβολη προάγουν επίσης την ανάπτυξη ορισμένων φυτών και συμβάλλουν στην αύξηση του pH και των θρεπτικών συστατικών στο έδαφος. Όμως κάθε προγραμματισμένη καύση για γεωργικούς σκοπούς πρέπει να γίνεται σωστά και να γίνεται υπό κατάλληλες συνθήκες, όπως τόνισε ο κ. Βιέγκας . Οι δηλώσεις γίνονται καθώς ο κορυφαίος αξιωματούχος της Ελλάδας για την κλιματική κρίση δήλωσε την Παρασκευή ότι 667 πρόσφατες πυρκαγιές στη χώρα προκλήθηκαν από ανθρώπινη δραστηριότητα.

“Για πολλά χρόνια, η φωτιά θεωρούνταν κακό πράγμα. Έτσι αφαιρέθηκε. Οι άνθρωποι άρχισαν να αποκλείουν τη φωτιά από το τοπίο. Αν δεν τη χρησιμοποιήσουμε, θα πρέπει να προετοιμαστούμε για μεγαλύτερα προβλήματα. , ειδικά σε χώρες όπου αναπτύσσεται βλάστηση πολύ γρήγορα, όπως στη νότια Ευρώπη, όπου δεν υπάρχουν μέσα για την εξάλειψη των ζιζανίων μηχανικά ή με το χέρι» .

Καθώς προβλέπονται περισσότερα κύματα καύσωνα για τον Αύγουστο, οι πυροσβέστες στην Ελλάδα, την Ιταλία και τις περισσότερο πληγείσες χώρες στη νότια Ευρώπη έχουν κληθεί να παραμείνουν σε κατάσταση υψηλού συναγερμού.