Το Ευρωκοινοβούλιο, μετά το επεισόδιο

Το ζήτημα, που εκδηλώθηκε πριν από λίγες ημέρες, ακολουθεί το δρόμο της δικαιοσύνης και ο όρος «σκάνδαλο» αποφεύγεται να χρησιμοποιηθεί, δικαιολογημένα, από τους αξιωματούχους των Βρυξελλών και του Στρασβούργου. Πέρα λοιπόν από ονοματολογίες και  αυτόκλητους δημοσίους κατηγόρους, πέρα από τις ιδεολογικές αναφορές και τις κομματικές προτιμήσεις του καθενός από εμάς, αυτό που τίθεται ως εύλογος χαρακτηρισμός είναι, όπως δήλωσε πριν από λίγο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι έχουμε να κάνουμε με «άκρως ανησυχητικές και πολύ σοβαρές καταγγελίες», οι οποίες θέτουν ζητήματα διαφθοράς.

Την επαύριον του επεισοδίου, το οποίο ονομάζεται έτσι χάριν του τεκμηρίου της αρμοδιότητας και του σεβασμού στο δημόσιο λόγο, τίθεται επιτακτικά ένα ζήτημα διαφθοράς, το οποίο είναι ικανό να πλήξει το θεμέλιο κάθε πολιτικού θεσμού: την εμπιστοσύνη των πολιτών προς αυτό. Το ζήτημα γίνεται πρόβλημα θεσμικό, στο οποίο η απάντηση είναι ενδεδειγμένο να είναι θεσμική.

Θεσμική είναι η κατοχύρωση των ομάδων πίεσης, των περίφημων lobby, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό και, συχνά, καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία λήψης της (εκάστοτε) απόφασης. Αυτές οι ομάδες πίεσης δεν ασκούν την εξουσία άμεσα, αλλά με έμμεσο τρόπο, στοιχείο που είναι αποδεκτό από τις σύγχρονες φιλελεύθερες δημοκρατίες και οργανισμούς.

Αν αποδειχθεί ως φαίνεται ότι το σύστημα ελέγχου της δημοκρατικής δράσης της πίεσης που ασκούν οι εν λόγω ομάδες, θα χρειαστεί να περάσουμε από τις ηθικολογίες της αγανάκτησης στη λήψη και το σεβασμό συγκεκριμένων θεσμικών μέτρων. Η θεσμική υπόσταση δεν οδηγεί απαραίτητα στη μαρξική και ευρύτερη αριστερή καταγγελία περί θεσμικού κρετινισμού, αλλά στο αντικειμενικό εμπόδιο για την εκδήλωση έκνομων δραστηριοτήτων.

Για να έχουμε μια εικόνα του μεγέθους του ζητήματος, κάπου 50.000 άνθρωποι και σχεδόν 12.500 οργανισμοί επιδιώκουν να ασκούν πιέσεις στους εκλεγμένους (από εμάς) εκπροσώπους.

Η ηθικολογία αλλά και η εύλογη αναταραχή, η οποία μας έχει κυριεύσει, μετατρέπεται σε χειροπιαστό και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Πώς είναι δυνατόν να ελεγχθεί η δημοκρατική φύση όλων αυτών των κυμάτων πιέσεων που δέχονται οι ευρωβουλευτές;

Έχουν γίνει αρκετά για την προστασία του πλέον δημοκρατικού οργάνου της ευρωπαϊκής οικογένειας. Είναι όμως δυνατόν να γίνουν και άλλα βήματα προόδου, χωρίς περιττές εντάσεις αλλά με πολλή σύνεση.

Για παράδειγμα, μπορούμε να σκεφτούμε την εκλογή ενός αντιπροέδρου, υπεύθυνου για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της διείσδυσης ξένων ή/και ιδιωτικών συμφερόντων στο Κοινοβούλιο, τη δημιουργία μιας ανώτατης αρχής για τη Διαφάνεια στη Δημόσια Ζωή σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την εισαγωγή ενός ευρωπαϊκού κανόνα για την ομηρία των ελίτ από ξένα καθεστώτα, ιδίως όλων εκείνων των πρώην ηγετών που έθεσαν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία ξένων δυνάμεων.

Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν χτίστηκε από τη μια μέρα στην άλλη. Οι ευρωπαϊστές δεν πρόκειται λοιπόν να το αφήσουν να αποδομηθεί, επιτρέποντας σε ορισμένους να πετάξουν και το μωρό μαζί με τα νερά.