Ruth Slenczynska: η μαθήτρια του Rachmaninov που εξακολουθεί να παίζει μουσική στα 97 της

Η Ruth Slenczynska έχει παίξει για πέντε προέδρους των ΗΠΑ λέει ότι ο μεγάλος συνθέτης Rachmaninov της έμαθε να ενσωματώνει το χρώμα στη μουσική.

Το μεγαλύτερο μάθημα που πήρε η Ruth Slenczynska από τον Ρώσο συνθέτη Sergei Rachmaninov ήταν ότι οι ήχοι έχουν χρώμα.

Πριν από σχεδόν 90 χρόνια, η εννιάχρονη Ruth Slenczynska εξασκούσε ένα από τα πρελούδια του Rachmaninov όταν της ζήτησε να τον συνοδεύσει. Ήταν άνοιξη στο Παρίσι και οι λεωφόροι ήταν γεμάτες μιμόζα  με χνουδωτά, χρυσαφένια άνθη.

«Είπε: «Το βλέπεις αυτό; Αυτό θέλεις να φέρεις στον ήχο σου – χρυσό χρώμα.» Είπα: «Δείξε μου.» Κάθισε λοιπόν στο πιάνο και έβαλε χρώμα στον ήχο του, το έκανε νόημα. Και ένα μικρό παιδί μπορεί να αντιγράψει οτιδήποτε», είπε.

Παιδί θαύμα

Τον επόμενο μήνα, η Ruth Slenczynska, η οποία μόλις γιόρτασε τα 97α γενέθλιά της, θα κυκλοφορήσει το τελευταίο της άλμπουμ μετά την υπογραφή μιας παγκόσμιας δισκογραφικής συμφωνίας. Γεννημένη στην Καλιφόρνια από Πολωνούς γονείς, η πιανίστρια έδωσε το πρώτο της ρεσιτάλ σε ηλικία τεσσάρων ετών και ανακηρύχθηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα παιδιά θαύματα μετά τον Μότσαρτ. Έκανε το ντεμπούτο της με πλήρη ορχήστρα στο Παρίσι.

«Το να παίζεις μουσική είναι σαν να κάνεις μια βόλτα με ένα λεωφορείο – δεν πρέπει να αφήσεις τον επιβάτη σου να κατέβει μέχρι να φτάσει στον προορισμό του», είπε. «Κρατήστε τους το ενδιαφέρον με έναν όμορφο τρόπο. Ακόμα προσπαθώ να το κάνω αυτό».

Κάθε κομμάτι του My Life in Music, που κυκλοφόρησε από την Decca Classics, θυμίζει έναν πιανίστα ή συνθέτη που γνώριζε προσωπικά η Slenczynska. Οι φίλοι και οι μέντοράς της έχουν συμπεριλάβει μια σειρά από τέρατα της κλασικής μουσικής του 20ου αιώνα. Όχι μόνο ο Ραχμανίνοφ – θεωρείται η τελευταία του εν ζωή μαθήτρια και συχνά φορά ένα κολιέ από αβγό Fabergé που της χάρισε – αλλά και οι Artur Schnabel, Josef Hofmann, Egon Petri, Alfred Cortot και Samuel Barber.

Σπεύδει, ωστόσο, να επισημάνει ότι η ζωή ενός παιδιού θαύματος δεν ήταν εύκολη. Ο πατέρας της Slenczynska, Joseph, κάποτε επικεφαλής του Ωδείου της Βαρσοβίας, ήταν μια τυραννική φιγούρα αποφασισμένη να γίνει μια επιτυχημένη μουσικός με οποιοδήποτε κόστος.

Είδαμε στην αυτοβιογραφία της το 1957, Απαγορευμένη παιδική ηλικία, σχετικά με το συναισθηματικό στρες του να πρέπει να ασκείσαι εννέα ώρες την ημέρα χωρίς περιθώρια για λάθη. «Κανείς δεν επιλέγει να είναι θαύμα», είπε τώρα. «Με πίεσε πολύ έντονα ο πατέρας μου, ο οποίος πίστευε ότι ήταν ένας τρόπος να βγάλω χρήματα. Πραγματικά, δεν ήμουν ποτέ παιδί».

Η Slenczynska αποσύρθηκε από τις εμφανίσεις όταν ήταν 15 ετών και τελικά έκοψε εντελώς επαφές με τον πατέρα της. Γράφτηκε σε σχολή για να πάρει πτυχίο ψυχολογίας και επέστρεψε στη σκηνή των συναυλιών το 1951. Έκτοτε, ηχογράφησε 10 LP για τους Decca Classics ενώ είχε μια σειρά από πανεπιστημιακές θέσεις διδασκαλίας.

Έχει παίξει για τη Μισέλ Ομπάμα και πέντε προέδρους των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των Χέρμπερτ Χούβερ, Τζον Φ Κένεντι, Τζίμι Κάρτερ και Ρόναλντ Ρίγκαν, καθώς και ερμηνεύοντας ένα ντουέτο με τέσσερα χέρια με τον Χάρι Τρούμαν.

Η Slenczynska βρισκόταν στην Ουάσιγκτον για μια συναυλία όταν έλαβε ένα μυστηριώδες τηλεφώνημα που ρωτούσε αν μπορούσε να αλλάξει τα σχέδιά της. Το επόμενο πρωί, την πήρε «ένα υπέροχο αυτοκίνητο» και την οδήγησαν –προς έκπληξή της– στον Λευκό Οίκο.

«Φτάσαμε σε μια υπέροχη μεγάλη διπλή πόρτα, με πεζοναύτη σε κάθε πλευρά. Μπήκα μέσα και ήταν ο κ. Τρούμαν, πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Μου έσφιξε το χέρι και είπε: «Θα ήθελες να παίξεις το ντουέτο μαζί μου;».

Ο πρόεδρος, όπως αποδείχθηκε, εξασκούσε μια σονάτα του Μότσαρτ και ήθελε να παίξει με τους καλύτερους. «Κάτσαμε μαζί στον πάγκο και πήγε πολύ καλά. Έπαιζε πολύ μουσικά και ελκυστικά. Στη συνέχεια όλοι χειροκρότησαν. Μετά με τράβηξαν και είπα: «Δεν πήρα ούτε φωτογραφία!».

Τα ρεσιτάλ

Χρόνια αργότερα, μετά από μια συναυλία στο Κάνσας Σίτι, είχε έναν απρόσμενο επισκέπτη. «Ήταν ένα άσχημο, κρύο βράδυ με το χιονόνερο να πέφτει. Άλλαζα στα παρασκήνια, όταν ακούστηκε ένα χτύπημα στην πόρτα. Νόμιζα ότι ήταν η κυρία που με έφερε. Άνοιξα την πόρτα και μπήκε ο κύριος Τρούμαν. «Έπαιξες τέσσερα χέρια μαζί μου μια φορά, θυμάσαι;» είπε. Και κάναμε την πιο υπέροχη συνομιλία.»

Παρ’ όλες τις τεράστιες αλλαγές που έχει ζήσει από το παιδικό της ντεμπούτο, η δέσμευση της Slenczynska στην τέχνη της μουσικής και της ερμηνείας παρέμεινε σταθερή. Κατά τη διάρκεια του πρώτου αποκλεισμού του Covid-19 το 2020, ανέβασε στο YouTube ηχογραφήσεις από τις σονάτες του Μπετόβεν για να γιορτάσει τα 250α γενέθλιά του. Το επόμενο ρεσιτάλ της, για να σηματοδοτήσει το δικό της, λαμβάνει χώρα στην Πενσυλβάνια  και έχει αρχίσει από της 6 Φεβρουαρίου.

Η ηλικία της, όπως λέει, την έχει «κάπως σαρώσει». «Μόλις κοιτάς πίσω και λες: «Ω, Θεέ μου, αυτό συνέβη πριν από 50 χρόνια.» Κρατάω ακόμα στο συρτάρι μου μια φωτογραφία του υπέροχου συζύγου μου. Και κάθε τόσο, του μιλάω– πέθανε το 2000. Αλλά θα τον παντρευόμουν ξανά αν μπορούσα, εξακολουθεί να είναι ο αγαπημένος μου».

Έχει μετανιώσεις; «Όχι», λέει, «το να κοιτάς πίσω δεν κάνει καλό. Κοίτα μπροστά και κάνε το όσο πιο όμορφο μπορείς».