Economist: Το μυστήριο των 250.000 Βρετανών νεκρών σε μια δεκαετία

250.000 θάνατοι Βρετανών σε μια δεκαετία παραμένουν ανεξήγητοι. Πιθανολογούνται ως αίτια το χαμηλό εισόδημα, η ελλειμματική διάγνωση και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο μεσαίων και κατώτερων τάξεων.

Τα τελευταια χρονια, η Βρετανία χτυπήθηκε από τη μια κρίση υγείας μετά την άλλη. Πρώτα ήρθε η πανδημία του Covid-19—μετά οι καθυστερήσεις στην υγεία και την κοινωνική περίθαλψη που επιδείνωσε ο κορωνοϊός και ένας μακρύς χειμώνας απεργιών και κατακλυσμένων τμημάτων έκτακτης ανάγκης. Αλλά στο παρασκήνιο, πολύ πριν χτυπήσει η πανδημία, μια ακόμα πιο ανησυχητική ιστορία εκτυλίσσεται. Η Βρετανία έζησε μια ζοφερή δεκαετία κατά την οποία ίσως ένα τέταρτο εκατομμυρίου ανθρώπων πέθαναν νεότεροι από το αναμενόμενο.

Ο λόγος είναι ότι, στις αρχές της δεκαετίας του 2010, το προσδόκιμο ζωής σταμάτησε στη Βρετανία σε σύγκριση με τις μακροπρόθεσμες τάσεις και άλλες χώρες. Αυτή η επιβράδυνση του προσδόκιμου ζωής έπληξε όλες τις ηλικιακές ομάδες, όχι μόνο τους ηλικιωμένους. Και επηρέασε δυσανάλογα τους φτωχούς.

Το προσδόκιμο ζωής στη Βρετανία, όπως και σε όλες σχεδόν τις άλλες πλούσιες χώρες, αυξανόταν για σχεδόν δύο αιώνες. Όμως κάτι πήγε στραβά στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση σήμερα, στα 81, είναι μόλις οκτώ εβδομάδες μεγαλύτερο από ό,τι ήταν το 2011. Σε ένα σενάριο καλύτερης περίπτωσης, στο οποίο ο ρυθμός βελτίωσης μεταξύ 1980 και 2011 είχε διατηρηθεί, το προσδόκιμο ζωής σήμερα θα ήταν πάνω από 83. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του The Economist , αυτή δεν είναι μικρή διαφορά: υπονοεί ότι μεταξύ 2012 και 2022 περίπου 700.000 Βρετανοί πέθαναν νωρίτερα από ό,τι θα μπορούσαν.

Δύο χαρακτηριστικά κάνουν αυτόν τον αριθμό ακόμη πιο ανησυχητικό. Ο θάνατος έρχεται κυρίως όταν οι άνθρωποι είναι γερασμένοι. Αλλά η επιβράδυνση του προσδόκιμου ζωής έχει συμβεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Τα ποσοστά θνησιμότητας έχουν σταματήσει για τα βρέφη και έχουν αυξηθεί μεταξύ των νεαρών ενηλίκων και των μεσηλίκων. Τα ποσοστά θανάτων για άτομα ηλικίας 30 έως 49 ετών αυξάνονται σταθερά στη Βρετανία από το 2012 περίπου, σε έντονη αντίθεση με τις γειτονικές χώρες.

Αν και οι θάνατοι έχουν κατανεμηθεί σε γενεές, δεν έχουν κατανεμηθεί σε όλο το φάσμα του εισοδήματος. Το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε μεταξύ των φτωχότερων στην κοινωνία, αλλά αυξήθηκε για τους πλουσιότερους. Ένα φτωχό κορίτσι από την Αγγλία θα μπορούσε κατά μέσο όρο να περιμένει να ζήσει 6,8 χρόνια λιγότερο από ένα πλούσιο κορίτσι το 2011, αλλά 7,7 λιγότερο το 2017. Για τα αγόρια, το χάσμα αυξήθηκε από 9,1 σε 9,5 χρόνια την ίδια περίοδο.

Η συνδυασμένη επίδραση της πανδημίας και των παγκόσμιων δημογραφικών τάσεων μπορεί να εξηγήσει μόνο μερικά από το πλήθος που λείπει από τη Βρετανία. Αν και άλλες πλούσιες χώρες έχουν επίσης βιώσει επιβράδυνση, η Βρετανία έχει κάνει το χειρότερο από μια ομάδα χωρών της Ευρώπης. Μετά την εξάλειψη των επιπτώσεων που αποδίδονται στον Covid και την ευρεία επιβράδυνση στην Ευρώπη από τον απολογισμό των 700.000, εξακολουθείτε να έχετε μείνει με αυτούς τους 250.000 ανεξήγητους θανάτους.

Φαίνεται ότι η Βρετανία υστερεί σε τρία  σημεία, σε τρεις τομείος. Θα μπορούσε να πάει πολύ καλύτερα και στα τρία.

Πρώτον, διάγνωση. Οι φτωχότεροι Βρετανοί έχουν 20% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν η ασθένεια είναι πιο περίπλοκη και δαπανηρή στη θεραπεία. Η ύπαρξη περισσότερων διαγνωστικών κέντρων του Εθνικού Συστήματος Υγείας θα βοηθούσε, καθώς και στη μείωση των καθυστερήσεων που σχετίζονται με την πανδημία.

Στη συνέχεια, η πρόληψη. Τα άτομα φέρουν την ευθύνη για τις αποφάσεις τους, αλλά οι παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία, από τα εμβόλια μέχρι τα προγράμματα κατά του καπνίσματος και την απώλεια βάρους, μπορούν να βελτιώσουν τα πράγματα.

Τελικά, οι μεγαλύτερες βελτιώσεις θα προέλθουν από την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των φτωχών. Το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής τους έχει πολλές αιτίες, από λιγότερα χρήματα για να ξοδέψουν για μόνωση σπιτιού ή θρεπτικά τρόφιμα, μέχρι το άγχος της οικονομικής ανασφάλειας.