Αρμοδιότητες και εξουσίες του νέου βασιλιά

Η πιο διάσημη βασίλισσα στον πλανήτη, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’, άφησε την τελευταία πνοή της χθες, σε ηλικία 96 ετών, στην κατοικία της στη Σκωτία, στο Μπαλμόραλ, εγκαινιάζοντας έτσι μια νέα εποχή για το βρετανικό στέμμα, στο οποίο είχε ουσιαστικά αφιερώσει τη ζωή της. Ο γιος και διάδοχός της την διαδέχεται στον βασιλικό θρόνο σε ηλικία 73 ετών.

Η ονομασία του νέου βασιλιά θα είναι Βασιλιάς Κάρολος Γ΄, ο οποίος δεν αναμένεται να παρέμβει σε πολιτικές υποθέσεις. Ωστόσο, ως αρχηγός κράτους, διατηρεί ορισμένες συνταγματικές εξουσίες και αρμοδιότητες, τις οποίες του παραχωρεί το Σύνταγμα της Χώρας, που παραμένει προφορικό.

Συγκεκριμένα, το Κοινοβούλιο είναι η ανώτατη νομοθετική αρχή στο Ηνωμένο Βασίλειο και περιλαμβάνει τη Βουλή των Κοινοτήτων, τη Βουλή των Λόρδων και το Στέμμα. Το Στέμμα είναι το αρχαιότερο συστατικό στοιχείο του βρετανικού συστήματος διακυβέρνησης, αλλά οι εξουσίες του έχουν μειωθεί κατά πολύ με την πάροδο του χρόνου και, πλέον, είναι σε μεγάλο βαθμό τελετουργικές.

Την επομένη των βουλευτικών εκλογών, ο μονάρχης καλεί τον αρχηγό του κόμματος που έχει κερδίσει τις περισσότερες βουλευτικές έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων να γίνει Πρωθυπουργός και να σχηματίσει κυβέρνηση.

Αυτό έπραξε και η βασίλισσα Ελισάβετ Β’, ελάχιστες ημέρες πριν από το θάνατό της, όταν επισημοποίησε την περασμένη Τρίτη τον διορισμό της νέας Προέδρου του Κόμματος των Συντηρητικών,  Λιζ Τρας,ως Πρωθυπουργού,.

Επιπλέον, ο μονάρχης ανοίγει το Κοινοβούλιο κάθε χρόνο σε μια ειδική παραδοσιακή τελετή και διαβάζει τα σχέδια της κυβέρνησης για τους επόμενους δώδεκα μήνες. Αυτό το σημαντικό ετήσιο γεγονός ξεκινά συνήθως με την άφιξη του μονάρχη στο Γουέστμινστερ, σε μια πομπή από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Φορώντας το αυτοκρατορικό τελετουργικό στέμμα, ο βασιλιάς εισέρχεται στη Βουλή των Λόρδων.

Ο κύριος κλητήρας της Μαύρης Ράβδου («Black Rod») καλεί, εν συνεχεία, τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων, όπου η πόρτα είναι συμβολικά κλειστή, σε μία συμβολική ένδειξη ανεξαρτησίας από τη μοναρχία.

Το Στέμμα διαλύει, επίσης, επίσημα το Κοινοβούλιο πριν από τη διενέργεια νέων βουλευτικών εκλογών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται η λεγόμενη «βασιλική συγκατάθεση». Όταν ένα νομοσχέδιο εγκριθεί από τη Βουλή των Κοινοτήτων και τη Βουλή των Λόρδων, αποστέλλεται στον μονάρχη για να υπογραφεί, προκειμένου αυτό να καταστεί και τυπικά νόμος του κράτους.

Επίσης, ο βασιλιάς θεωρείται ως έμπιστος του Πρωθυπουργού. Επί παραδείγματι, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ συναντούσε τους Πρωθυπουργούς της μία φορά την εβδομάδα, στα πλαίσια ακροάσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων της εμπιστεύονταν τα σχέδια και τις ανησυχίες τους.

Ακόμη, ο μονάρχης έχει την εξουσία να διορίζει Λόρδους, αλλά αυτή η εξουσία ασκείται μόνο κατόπιν σχετικής προτάσεως των υπουργών της κυβέρνησης.

Ο βασιλιάς απονέμει, ακόμα, προσωπικά τίτλους ιπποτών, οι οποίοι προορίζονται αποκλειστικά σε όσους έχουν συνεισφέρει σημαντικά στη βρετανική κοινωνία, σε όλους τους τομείς του συλλογικού βίου.

Πιο αποφασιστικό ρόλο διαδραματίζει ο βασιλιάς σε περιπτώσεις συνταγματικών κρίσεων, καθώς και σε σχέση με την Αγγλικανική Εκκλησία.

Πιο ειδικά, στον μονάρχη επιτρέπεται να ασκήσει το βασιλικό του προνόμιο «σε περίπτωση σοβαρής συνταγματικής κρίσης». Σε τέτοιες περιπτώσεις, επιτρέπεται να πάει ενάντια στις συμβουλές των υπουργών, αν και αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στη σύγχρονη εποχή.

Τέλος, ο βασιλιάς είναι ο Ανώτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλία. Ο μονάρχης έχει την εξουσία να διορίζει επισκόπους και αρχιεπισκόπους. Ωστόσο, και αυτή η εξουσία ασκείται μόνο μετά από σχετική συμβουλή ειδικής εκκλησιαστικής επιτροπής.