Θανόπουλος Πρόεδρος ΕΛΣΤΑΤ στο pagenews.gr: Η απογραφή του 2021 γίνεται με τρόπο καινοτόμο

Θανόπουλος Πρόεδρος ΕΛΣΤΑΤ στο pagenews.gr: Για την εξέλιξη αλλά και τη διαδικασία απογραφής 2021, τι δείχνουν τα στοιχεία για το ισοζύγιο θανάτων και γεννήσεων στη χώρα και άλλα ζητήματα μίλησε ο Πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ κ. Θάνος Θανόπουλος στο pagenews.gr και τη Σοφία Χύτου.

Η διαδικασία της απογραφής 2021 είναι σε πλήρη εξέλιξη και ο πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ κ. Θάνος Θανόπουλος απάντησε σε ερωτήσεις του pagenews.gr ως προς τη διαδικασία και το πως εξελίσσεται, τι θα ισχύει για όσους δεν αυτοαπογραφούν, για τον τρόπο όπου πραγματοποιείται πλέον καθώς έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν και άλλα θέματα.

Κύριε Θανόπουλε είναι σε εξέλιξη η απογραφή του πληθυσμού. Συνεχώς έρχονται στη δημοσιότητα ειδήσεις που αφορούν την άρνηση απογραφής. Πως το αντιμετωπίζετε αυτό και πως το ερμηνεύετε;

Κυρία Χύτου, πρέπει να σας πω ότι η πρώτη φάση της απογραφής, η ηλεκτρονική αυτοαπογραφή  εξελίσσεται με πάρα πολύ ικανοποιητικό ρυθμό. Έχει ξεπεράσει σημαντικά τις προσδοκίες μας και τους στόχους που είχαμε θέσει ως ΕΛΣΤΑΤ, πολλώ δε μάλλον αν λάβει κανείς υπόψη το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που διενεργείται απογραφή μέσω μίας τέτοιας καινοτόμου διαδικασίας και μάλιστα υπό τόσο αντίξοες συνθήκες τις οποίες σίγουρα δεν βελτιώνει η συναισθηματική φόρτιση πολλών από τους συμπολίτες μας που τροφοδότησε μια δεκαετία οικονομικής και υγειονομικής κρίσης.

Συμπεραίνεται λοιπόν, εκ των πραγμάτων, ότι το φαινόμενο αυτών που ενδεχομένως αρνηθούν να απογραφούν θα είναι πολύ περιορισμένο και μάλλον πρόκειται για μια ακόμα έκφανση ενός πνεύματος οριζόντιας και αβάσιμης, να μου επιτρέψετε να πω, αντίδρασης σε ό,τι σχετίζεται με τις οργανωμένες λειτουργίες της πολιτείας.

Ασφαλώς αντιλαμβάνομαι το γεγονός ότι η ανάδειξη στη δημοσιότητα μιας τέτοιας ακραίας, ή ακόμα και αντικοινωνικής, συμπεριφοράς, μπορεί να εξυπηρετεί κάποιους στόχους του μέσου που την αναδεικνύει, αλλά πρέπει να σας πω ότι η αίσθησή μου είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία, σε όλα τα σημεία της Χώρας, αντιλαμβάνεται την αξία και στην αναγκαιότητα της απογραφής και συμμετέχει σε αυτή ήδη από την πρώτη φάση της.

Έχουν υποπέσει στην αντίληψή σας περιπτώσεις διαστρέβλωσης των πραγματικών στοιχείων κατά τη διάρκεια της απογραφής. Τι κάνετε σε αυτή την περίπτωση;

Η αίσθηση που έχουμε από τις ερωτήσεις που λαμβάνουμε είναι ότι οι απογραφόμενοι απαντούν με ειλικρίνεια, ευσυνειδησία και ακρίβεια στις ερωτήσεις της απογραφής και αυτό είναι κάτι που τους απασχολεί παρότι γνωρίζουν ότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν έχει αρμοδιότητα επιβεβαίωσης ή διάψευσης (μέσω εγγράφων) των αναφερόμενων στο απογραφικό δελτίο, και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να διαθέσει αυτή την πληροφορία σε άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς . Αυτό λοιπόν δείχνει ότι υπάρχει η ωριμότητα, η εμπιστοσύνη στην ΕΛΣΤΑΤ αλλά και η πεποίθηση ότι η ακρίβεια της δήλωσης σε ατομικό επίπεδο (απόρρητης) μετουσιώνεται σε ακριβέστερη, άρα ποιοτικότερη και άρα χρήσιμη απογραφική πληροφορία  σε συλλογικό / συγκεντρωτικό επίπεδο.

Τι θα ισχύει για όσους δεν αυτοαπογραφούν μέσω gov.gr; Θα δοθεί και περαιτέρω παράταση από αυτή που έχει ήδη ανακοινωθεί; Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνει αυτοαπογραφή ποια είναι η διαδικασία που θα ακολουθηθεί;

Όσοι δεν αυτοαπογραφούν ηλεκτρονικά θα μπορέσουν να απογραφούν με τον «παραδοσιακό» τρόπο, μέσω κατά πρόσωπο συνέντευξης, η μέσω τηλεφωνικής συνέντευξης από τον απογραφέα τους. Αυτό λαμβάνει ήδη χώρα για αρκετές περιπτώσεις συμπολιτών μας που έχουν δηλώσει αδυναμία να απογραφούν ηλεκτρονικά, όπως επίσης και για περιοχές της Χώρας που είναι δύσκολη η πρόσβαση, ή για συλλογικά καταλύματα για τα οποία ούτως η άλλως έχει προκριθεί  αυτός ο «παραδοσιακός» τρόπος απογραφής, κλπ.

Πλέον η απογραφή γίνεται υβριδικά σε σχέση με τον παλιό κλασσικό τρόπο συμπλήρωσης ερωτηματολογίων από τους ερευνητές στα σπίτια. Τι πλεονεκτήματα έχει η ηλεκτρονική διαδικασία;

Στις προηγούμενες απογραφές, η χρήση χειρόγραφων ερωτηματολογίων, η συγκέντρωση τους, η ψηφιοποίησή τους μέσω μηχανημάτων σάρωσης όπου αυτό ήταν δυνατό και στη συνέχεια η επεξεργασία τους μέσω της εισαγωγής λογικών ελέγχων σε κάθε δελτίο, πέρα από μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία, αποτελούσε και μια διαδικασία εξαιρετικά επιρρεπή σε σφάλματα τα οποία σωρευτικά και συνδυαστικά μείωναν σημαντικά την ποιότητα της στατιστικής πληροφορίας της απογραφής. Πάρα πολύ μεγάλη εξάλλου ήταν η έκταση των ελλιπώς συμπληρωμένων ερωτηματολογίων, και αυτό ήταν ένα χαρακτηριστικό όλων των προηγούμενων απογραφών που τελικά, ακόμα και σε συγκεντρωτικό επίπεδο (πολλώ δε μάλλον σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων) δεν επέτρεπε τη δημοσίευση -λόγω χαμηλής ποιότητας- χρήσιμων μεταβλητών της απογραφής που αφορούσαν στα χαρακτηριστικά του πληθυσμού ή τις συνθήκες διαβίωσής του.

Η απογραφή του 2021, γίνεται με τρόπο καινοτόμο που προσπερνά όλα τα ανωτέρω προβλήματα: Τα δελτία που υποβάλλονται μέσω της ηλεκτρονικής αυτοαπογραφής είναι πλήρη, χωρίς λογικά σφάλματα και είναι έτοιμα προς επεξεργασία. Αυτό θα μας επιτρέψει, σε αντιδιαστολή με το παρελθόν, να αξιοποιήσουμε όλη την πληροφορία από τον μέγιστο αριθμό των συγκεντρωμένων δελτίων προκειμένου να εκτιμήσουμε με ακρίβεια τον πληθυσμό της Ελλάδας και τα χαρακτηριστικά του. Την ίδια στιγμή, αυτή η μέθοδος συλλογής μεριμνά στην ελαχιστοποίηση της διαπροσωπικής επαφής και άρα του κινδύνου διασποράς της νόσου του κορωνοϊού COVID-19. Πιστεύω ότι δίκαια, όσοι έχουν συντελέσει σε αυτή την απογραφή, τόσο οι απογραφείς μας, όσο και οι μόνιμοι εργαζόμενοι της ΕΛΣΤΑΤ, θα μπορούν να είναι υπερήφανοι ότι έκαναν την πιο καλή απογραφή που έχει γίνει ποτέ.

Τα ετήσια στοιχεία δείχνουν πως την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει η χώρα μια κατακόρυφη μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων. Τι πιστεύετε ότι θα δείξει η φετινή απογραφή;

Είναι αλήθεια ότι η επεξεργασία των δεδομένων για το ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων που έχουμε στη διάθεσή μας από τα ληξιαρχεία, καθώς και η εκτίμηση των εισερχόμενων και εξερχόμενων μεταναστευτικών ροών στην οποία έχουμε προβεί, υποδεικνύουν μία μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Πρέπει ωστόσο να καταστεί σαφές στους αναγνώστες σας ότι αυτή η εκτίμηση βασίζεται σε περιορισμένη πληροφορία και συνεπώς ενδέχεται να είναι ανακριβής. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που κάθε 10 χρόνια γίνεται μια διεξοδική απογραφή με στόχο την προσέγγιση του συνόλου του πληθυσμού της χώρας και καλούμε όλους τους κατοίκους της Ελλάδας να συμμετάσχουν σε αυτήν.