Γυναίκες από το Αφγανιστάν σχεδιάζουν με κόμβο την Αθήνα, μια νέα ζωή [vid]

Για τις περισσότερες γυναίκες πρόσφυγες, η Ελλάδα είναι απλώς μια χώρα διέλευσης. Ένα κομβικό σημείο στην ιστορία της ζωής τους. Ένα σταθμός. Σημαντικός σταθμός.

Μετά από την κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, τον Αύγουστο του 2021, η Αθήνα έγινε κόμβος για πολλές Αφγανές που με τις οικογένειές τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν άρον – άρον τη χώρα τους. 

Οι περισσότερες από τις γυναίκες όπως φάνηκε από τις καταγραφές των προσφύγων, ότι ήταν δικαστές, δικηγόροι, δημοσιογράφοι ή ακτιβιστές των πολιτικών δικαιωμάτων. Διαφορετικά προγράμματα βοήθειας είχαν τις βοηθούν και και συνεχίζουν να καλύπτουν τη στέγαση και τις βασικές τους ανάγκες στην Αθήνα.

To Melissa Network, στην καρδιά της Αθήνας, είναι το Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα, ένα από τα πολλά τοπικά κέντρα που βοηθούν τις Αφγανές πρόσφυγες και τις οικογένειές τους. Εκτός από το ότι είναι ένας τόπος συνάντησης των γυναικών, η Melissa  στην Κυψέλη”, προσφέρει επίσης μια σειρά από υπηρεσίες υποστήριξης, όπως νομικές συμβουλές, δίδακτρα, συμβουλευτική και δικτύωση κοινότητας.

Με πολλά σχέδια για το μέλλον…

Για τις περισσότερες γυναίκες πρόσφυγες, η Ελλάδα είναι απλώς μια χώρα διέλευσης. Ένα κομβικό σημείο στην ιστορία της ζωής τους. Ένα σταθμός. Σημαντικός σταθμός. Μια μητρόπολη της αναγένησσής τους, σε μία νέα πατρίδα. Πολύ μακριά από την Ελλάδα στις περισσότερες περιπτώσεις. Κάποιες έχουν ήδη λάβει προτάσεις ασύλου από τον Καναδά και την Ισπανία. Άλλες θα ήθελαν να πάνε στη Γερμανία.

Μια Melissa στην Κυψέλη

Η Ναντίνα Χριστοπούλου, διευθύντρια και συνιδρύτρια του Δικτύου Melissa μίλησε στον Julian Gomez του Euronews, εξήγησε την ιδέα πίσω από αυτήν την καθοριστική, για τις ζωές τόσων ανθρώπων πρωτοβουλία:  «Η ιδέα πίσω από αυτό ήταν αρχικά να τους παρέχουμε έναν ασφαλή χώρο στην Ελλάδα, για να πιάνουν το νήμα της ζωής και της δουλειάς τους από την αρχή. Να σκεφτούν τη δουλειά, που έκαναν για πολύ καιρό στο Αφγανιστάν και να αρχίσουν να σκέφτονται ξανά τις δυνατότητες, του τι μπορούν να κάνουν από δω και στο εξής στη νέα τους πατρίδα. Όποια και αν είναι αυτή.

Επίσης η Μέλισσα με τον τρόπο της, είναι λες και τους συγκεντρώνει στην Κυψέλη, και δεν εννοώ την περιοχή, αλλά τον πυρήνα για να αποφευχθεί ο κατακερματισμός που συνεπάγεται η διασπορά». Επισημαίνω ότι πολλές από αυτές τις γυναίκες είναι πρώην πολιτικοί, δημοσιογράφοι και δικαστές και ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να τις θεωρούν ελίτ σε σύγκριση με τις περισσότερες γυναίκες που ζουν στο Αφγανιστάν. Ωστόσο είναι και εκείνες πρόσφυγες. 

Αλλά η Ναντίν συμπληρώνει:  “Δεν θα τις έβλεπα ως ελίτ. Ο τρόπος που επιλέξαμε αυτές τις γυναίκες οφείλεται στους ρόλους τους και την ενεργή κοινωνική και πολιτική δέσμευσή τους. Αλλά και στον ακτιβισμό τους, πίσω στο Αφγανστάν,  που με την δραματική τροπή που πήραν τα πράγματα στη χώρα τους, δημιούργησαν τελικά ακριβώς αυτές τις καταστάσεις υψηλού κινδύνου, από τις οποίες χρειάστηκε να διαφύγουν. Ακόμα και τώρα, προσπαθούν να βρουν τρόπους να βοηθήσουν και να στηρίξουν η μία την άλλη, όπως  και να παραμείνουν ενεργά αφοσιωμένες».

Γυναίκες που μπήκαν στο μάτι του κυκλώνα

«Σχεδόν μια εβδομάδα αφότου έφτασαν, μιλούσαν στο Athens Democracy Forum, για το πόσο έντονα ήταν όλα όσα βίωσαν τον περασμένο Αύγουστο. Μιλούσαν για την κατάρρευση της δημοκρατίας στο Αφγανιστάν. Μια δημοκρατία, που και οι ίδιες είχαν παλέψει σκληρά για να βοηθήσουν ώστε να οικοδομηθεί. Και τώρα η μοίρα τις έφερε ξεριζωμένες αλλά στην  χώρα που γέννησε την ιδέα της δημοκρατίας».

Ενδεικτικά, ένα Video του Melissa Network από τον Δεκέμβριο του 2016:

Αγώνας για το πολυπόθητο άσυλο

Περίπου 100 από αυτές τις γυναίκες έχουν κάνει αίτηση παραμονής στην Ελλάδα. Οι αξιώσεις τους βρίσκονται επί του παρόντος υπό διερεύνηση και επεξεργασία.

Αναπόφευκτα σκεφτόμαστε αυτές οι γυναίκες, θα έχουν διαφορετικές πιθανότητες να λάβουν άσυλο, σε σχέση με τις πιθανότητες  εκατοντάδων άλλων Αφγανών που επίσης έχουν αιτηθεί άσυλο και βρίσκονται διασκορπισμένοι σε καταυλισμούς σε όλη την Ελλάδα.

Τους τελευταίους μήνες η χώρα έχει εντείνει την ασφάλεια και την επιτήρηση κατά μήκος των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων της με την Τουρκία, την κύρια οδό εισόδου στην Ελλάδα για τους περισσότερους Αφγανούς πρόσφυγες και μετανάστες.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει διττή προσέγγιση, αναφέρει  στο ίδιο ρεπορτάζ,  ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής της Ελλάδας: «Τα τελευταία δυόμισι χρόνια η Ελλάδα ακολούθησε μια αυστηρή αλλά, κατά την άποψή μας, δίκαιη μεταναστευτική πολιτική. Υπό την έννοια ότι μπορεί να έχουμε αυστηροποιήσει τους κανόνες στο πλαίσιο των οδηγιών και των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά δεν σημαίνει ότι ως χώρα, η Ελλάδα, έχει ξεχάσει την ανθρωπιστική της προσέγγιση».

Θα πάω στον Καναδά, θα ενισχύσω την εκπαίδευσή μου…

Όλες οι Αφγανές που έδωσαν τις μαρτυρίες τους στον Julian Gomez στην Αθήνα, είπαν πως τώρα είναι καιρός να προχωρήσουν.

Συζητώντας τα σχέδιά τους για το μέλλον, οι περισσότερες λένε πως θα πάνε στις χώρες που έχει γίνει αποδεκτή η αίτησή τους για χορήγηση ασύλου. Θα πάνε με τα παιδιά τους, τις μητέρες, τους συζύγους τους. Με όποιους αγαπημένους ξεριζώθηκαν μαζί. Ένα μπουκέτο ανθρώπων, με εμπειρίες που είχαν και οι παππούδες μας. Την εμπειρία της προσφυγιάς. Που ενώ μεγαλώσαμε δίπλα της, αδυνατούμε να συλλάβουμε. να αντιληφθούμε και κυρίως, να κατανοήσουμε. Αυτό το μπουκέτο όμως έχει όνειρα. Γιατί αυτή είναι τελικά η φύση του ανθρώπου.

Φτιαγμένοι όλοι μας απ’ το υλικό τον ονείρων. Να δεις ποιος μεγάλος το είχε πει; Δεν θυμάμαι. Οι γυναίκες αυτές έζησαν μεγάλα γεγονότα της ιστορίας. Τα έζησαν και τα ζουν στο πετσί τους. Όμως ονειρεύονται: “Θα πάρω άσυλο, θα πάω στον Καναδά, στη Γερμανία, όπου… Θα περάσω από όποια πόρτα ανοίξει. Όπως πέρασα για να σωθώ από μια χαραμάδα. Και εκεί θα ενισχύσω την εκπαίδευσή μου, την εμπειρία μου, τις γνώσεις μου”… Αυτό λίγο-πολύ, λένε όλες τους… Αυτό επιθυμούν, αυτό σκέφτονται.

Και το πιο καταπληκτικό είναι πως αυτό το μπουκέτο ψυχών, μπορεί να διψάει όσο δεν φανταζόμαστε, όμως ακόμα και η ρίζα του, που βρέθηκε ξαφνικά στους πέντε ανέμους αυτού του κόσμου, ονειρεύεται. Εν  έτη 2022. Σε αυτό το σημείο σκέφτομαι έντονα την γιαγιά μου και το ταξίδι, που μαζί ονειρευόμαστε να κάνουμε στην Σμύρνη… Ας είναι…

“Θα επιστρέψω στο Αφγανιστάν πιο δυνατή από πριν. Και θα δουλέψω για τους ανθρώπους”. Με αυτή τη φράση – υπόσχεση, κλείνουν τις απαντήσεις τους, για το μέλλον, αυτές οι υπέροχες, αυτές οι ασύλληπτα δυνατές γυναίκες.