Κρίση Ιμίων: 26 χρόνια από τη δραματική νύχτα – Το χρονικό

H Κρίση των Ιμίων θεωρείται ένα από τα πιο κρίσιμα περιστατικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Είκοσι έξι χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την κρίση των Ιμιών. Στις 31 Ιανουαρίου του 1996 δύο μικρά νησιά του Αιγαίου, τα Ίμια ή Καρντάκ, όπως ονομάζονται στα τουρκικά, έγιναν πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ενός θερμού επεισοδίου που άφησε πίσω του τρεις Έλληνες Αξιωματικούς νεκρούς.

Οι βραχονησίδες Ίμια είναι συστάδα νησίδων στο νότιο Αιγαίο, που ανήκουν στα Δωδεκάνησα. Εκχωρήθηκαν στην Ελλάδα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (10-12-1947) όπου η Ιταλία εκχώρησε στην Ελλάδα «εν πλήρει κυριαρχία» τις νήσους της Δωδεκανήσου απαριθμούμενες: Αστυπάλαια, Ρόδο, Χάλκη, Κάρπαθο, Κάσο, Τήλο, Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σύμη, Κω και Καστελόριζο ως και τις παρακείμενες νησίδες.

Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά. Τα Ίμια είναι δύο βραχονησίδες, που απέχουν 3,7 ν.μ. από τις ακτές της Τουρκίας στο νοτιοανατολικό Αιγαίο: Η Δυτική Ίμια είναι η μεγαλύτερη με μήκος ακτών 613 μέτρα και έκταση 25 στρέμματα, και η Ανατολική, με μήκος ακτών 499 μέτρα και έκταση 14 στρέμματα. Οι βραχονησίδες είναι άγονες και ακατοίκητες. Μέχρι και τα Χριστούγεννα του 1995, μόνο ένας Καλύμνιος αποβιβαζόταν στα Ίμια και βοσκούσε τα κατσίκια του.

Το χρονικό

Στις 25 Δεκεμβρίου 1995, ένα τουρκικό εμπορικό πλοίο, το «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε κοντά στη βραχονησίδα Ανατολική Ίμια και εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Από το Λιμεναρχείο Καλύμνου στάλθηκε ρυμουλκό προς βοήθεια του πλοίου, αλλά ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και περίμενε βοήθεια από την πατρίδα του. Την επομένη, ο λιμενικός σταθμός Καλύμνου ενημέρωσε το υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο έκανε επισήμως γνωστό στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ότι, αν δεν παρενέβαινε ελληνικό ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο κινδυνεύει. Απαντώντας το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει την ελληνική πρεσβεία ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα ανελάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε θέμα εδαφικής κυριαρχίας με τις βραχονησίδες Ίμια.

Δύο ελληνικά πλοιάρια ρυμούλκησαν το τουρκικό πλοίο και το οδήγησαν σε λιμάνι της Τουρκίας. Λίγο αργότερα όμως το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επιδίδει διακοίνωση στην Ελλάδα, με την οποία κάνει γνωστό ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρημένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπόντρουμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία.

Στις 25 Ιανουαρίου του 1996, ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα και δύο κατοίκους του νησιού ύψωσε την ελληνική σημαία στη Μικρή Ίμια. Την επομένη η ελληνική σημαία κυμάτιζε και στη διπλανή βραχονησίδα. Δύο μέρες μετά, δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Χουριέτ», μετέβησαν με ελικόπτερο υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία στη Μικρή Ίμια. Το γεγονός προβλήθηκε από τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι. Στη συνέχεια, το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική, ενώ η εντολή ήταν να υποσταλεί η τουρκική σημαία, μόνο. Το ίδιο βράδυ άγημα ανδρών των ΟΥΚ του Πολεμικού Ναυτικού αποβιβάστηκαν στη βραχονησίδα για να φρουρούν την ελληνική σημαία. Ο Κώστας Σημίτης, που μόλις είχε αναλάβει πρωθυπουργός, μιλώντας στη Βουλή στέλνει μήνυμα, προς την Τουρκία, ότι: «Σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά». Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ απαντάει στον Σημίτη: «Αύριο η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός δεν θα υπάρχουν στα Καρντάκ».

Η πτώση του ελικοπτέρου

Τα ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια. Λίγες ώρες αργότερα, ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που είχε πετάξει πάνω από το σημείο για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων, κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα. Τη ζωή τους έχασαν και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός. Ώρες αργότερα οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών Γ. Αρσένης και Θ. Πάγκαλος ανακοινώνουν αποκλιμάκωση της κρίσης με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και αποχώρηση των ναυτικών δυνάμεων, ενώ ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ευχαριστεί από το βήμα του Κοινοβουλίου τους Αμερικανούς για τη μεσολάβησή τους.

Κακλαμάνης: Δεν απειλούμε κανέναν, αλλά και δεν φοβόμαστε κανέναν

Η Ολομέλεια της Βουλής τίμησε χθες με ειδική αναφορά και ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των πεσόντων, τη θλιβερή επέτειο των Ιμίων, όπου πριν από 26 χρόνια τρεις αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού, ο Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο Παναγιώτης Βλαχάκος και ο Έκτορας Γιαλοψός, έχασαν τη ζωή τους.

«Τους τιμούμε και τους ευχαριστούμε για τη θυσία τους» είπε ο πρώτος αντιπρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης και τόνισε ότι η μέρα της θυσίας τους είναι μία μέρα μνήμης για την πατρίδα μας, μια μέρα που οφείλουμε να θυμόμαστε πάντα για την πίστη και την αφοσίωση στη χώρα και στα εθνικά της ιδανικά που έδειξαν τρεις Έλληνες με κεφαλαία γράμματα.

«Έστειλαν ένα βροντερό μήνυμα με πολλούς αποδέκτες εντός και εκτός Ελλάδος ότι, δηλαδή, εμείς οι Έλληνες, όσοι ζούμε εδώ και όσοι υπάρχουν απανταχού στη Γη, στα δύσκολα δεν έχουμε δράμι δισταγμό για να τολμήσουμε τα απίστευτα, αυτά που δείχνουν μη κατορθωτά και ανέφικτα, προκειμένου να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας, τα ιερά τούτα χώματα απέναντι σε οποιοδήποτε θηρίο. Η ιστορία πραγματικά μας διδάσκει είτε είναι οι Θερμοπύλες, είτε το αλβανικό έπος, είτε σήμερα τα Ίμια ότι οι Έλληνες ποτέ δεν δείλιασαν έστω και εάν είχαν να αντιμετωπίσουν τα χειρότερα σενάρια. Στο τέλος ήταν οι νικητές, δεν υπέστειλαν ποτέ τις σημαίες τους είτε στα στενά των Θερμοπυλών, όπως προείπα, είτε στα βουνά της Αλβανίας, είτε στις βραχονησίδες του Αιγαίου. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που υπέγραψαν με το ίδιο τους το αίμα ο Χριστόδουλος, ο Παναγιώτης και ο Έκτορας και έτσι πιστεύω ότι θα προχωρήσουμε και στο μέλλον, αν απαιτηθεί», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Βουλής.

Ο κ. Κακλαμάνης προσέθεσε πως με τις πρόσφατες συμφωνίες που συνήψε η Ελλάδα σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο είναι ακόμη περισσότερο έτοιμη κι επισήμανε ότι ζούμε σε περίεργες εποχές, καθώς οι γεωστρατηγικές ανακατατάξεις που συμβαίνουν παγκοσμίως είναι τεράστιες. «Στη δική μας γειτονιά επίσης γίνονται πολλά. Ακριβώς πλάι μας βρίσκεται μία χώρα που δεν έχει πάψει να μας απειλεί, παραβιάζοντας κάθε έννοια του διεθνούς δικαίου. Γιατί η Τουρκία, επιδιώκει εδώ και δεκαετίες να “ακρωτηριάσει” την εθνική μας κυριαρχία, όπως έκανε στην Κύπρο, όπως τώρα παλεύει με νύχια και δόντια να το κάνει και στο Αιγαίο. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Δυστυχώς, αυτός είναι γείτονάς μας και το χειρότερο, φοβάμαι ότι δεν αλλάζει», ανέφερε.

Σημείωσε ότι ο ελληνικός λαός είναι ειρηνικός και φιλήσυχος, προασπίζεται τη Δημοκρατία και την ειρήνη στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και, όπως όλοι θα πρέπει να ξέρουν καλά, είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή, εφόσον χρειαστεί, να υπερασπιστεί κάθε σπιθαμή γης που του ανήκει με μεγαλύτερο όπλο την πίστη και την αφοσίωση για την πατρίδα, με ασπίδα τα ιδανικά και τις αξίες των προγόνων του εδώ και αιώνες.

«Δεν απειλούμε κανέναν, αλλά και δεν φοβόμαστε κανέναν. Απαιτούμε όμως ρητά και κατηγορηματικά και από τους συμμάχους μας είτε στο ΝΑΤΟ είτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση να τηρούν άπαντες πιστά το δίκαιο και να μην ξεχνά κανείς ότι, αν χρειαστεί, η Ελλάδα έχει εκατομμύρια Καραθανάσηδες, Βλαχάκους και Γιαλοψούς σε ολόκληρο τον κόσμο», κατέληξε στην ομιλία του ο κ. Κακλαμάνης.