Η Γερμανία, η Ρωσία και οι ρωσοσερβικές σχέσεις

Η έξαρση των αναταραχών στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου φέρνει στην επιφάνεια τις ανταγωνιστικές προσεγγίσεις της Γερμανίας και της Ρωσίας, η οποία εδράζει, σε τελικό βαθμό, τη σημερινή παρέμβασή της στις μακρές ιστορικές και πολιτισμικές σχέσεις με τους Ρώσους.

Στην Ελλάδα, είναι κοινός τόπος ότι υπάρχει μια ευρύτερη συμπάθεια προς τη σερβική πλευρά, χωρίς να έχουμε στη διάθεσή μας συγκεκριμένες έρευνες εμπειρικού χαρακτήρα. Όπως επίσης υφίσταται στη χώρα μας ένα σημαντικό ποσοστό, το οποίο κυμαίνεται γύρω στο 25 – 30%, που έχει ένα γενικό φιλορωσικό προσανατολισμό, αλλά που εγκαίρως διέρρηξε κάθε σχέση με τις ολοκληρωτικές και πολεμικές πρακτικές του απολυταρχικού καθεστώτος Πούτιν. Η καταρχήν συμπάθεια προς έναν λαό για λόγους ιστορικούς, πολιτισμικούς ή οικονομικούς δεν σημαίνει, σε καμία περίπτωση ταύτιση και ευθυγράμμιση με πολιτικές, οι οποίες αντιστρατεύονται στα ιδεώδη του ανθρωπισμού.

Αν όμως για τη χώρα μας η στάση απέναντι στον ρωσικό παράγοντα και τη νεοιμπεριαλιστική πολιτική του είναι διαυγής και ξεκάθαρη, αυτό δεν μπορεί να υποστηριχθεί και για άλλες χώρες, οι οποίες τηρούν μια στάση επαμφοτερίζουσα απέναντι σε άλλες χώρες και σε μπλοκ χωρών.

Η Σερβία ακολουθεί μια πολιτική, η οποία περικλείει ένα στοιχείο έντασης ανάμεσα, αφενός, στο δυτικό μπλοκ δυνάμεων και την Ευρωπαϊκή Ένωση και, αφετέρου, τη Ρωσία. Από τη μια πλευρά, το Βελιγράδι ακολουθεί μια πολιτική που διανοίγει οδούς ένταξης στην Ε.Ε., αλλά, την ίδια στιγμή, αρνείται να υιοθετήσει στην πράξη τις δυτικές κυρώσεις, που δικαιολογημένα επιβάλλει η Δύση στην Ρωσική Ομοσπονδία.

Η Γερμανία, από την πλευρά της, ακολουθεί μια πολιτική ενσωμάτωσης και, εν συνεχεία, αναγνώρισης του Κοσόβου. Η τρέχουσα κρίση αναφορικά με τη σερβική μειονότητα φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο τον γερμανικό παράγοντα, ο οποίος είναι σαφής. Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπάερμποκ, δήλωσε ότι οι προειδοποιήσεις της Σερβίας σχετικά με το ενδεχόμενο αποστολής των δυνάμεών της στο Κοσσυφοπέδιο είναι «εντελώς απαράδεκτες».

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, έχει προειδοποιήσει από το Σάββατο ότι οι σερβικές αρχές θα υποβάλουν αίτημα στην αποστολή του ΝΑΤΟ, στην KFOR, σύμφωνα με το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, για να διασφαλιστεί η ανάπτυξη στρατού και αστυνομίας στο έδαφος του Κοσσυφοπεδίου.

Στο ακανθώδες ζήτημα, το οποίο εκτυλίσσεται στη βαλκανική γειτονιά μας, στα βόρεια της χώρας μας, παρενέβη, πριν από λίγο, και η ρωσική πλευρά μέσω του Ντμίτρι Πεσκόφ.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου τάχθηκε υπέρ του διαλόγου, αλλά με τον όρο της εγγύησης όλων των δικαιωμάτων της Σερβίας και της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο: «Υποστηρίζουμε ότι τα μέρη πρέπει να κάνουν προσπάθειες ειρηνικής φύσης ώστε αυτή η κατάσταση να διευθετηθεί με διπλωματικά μέσα. Υποστηρίζουμε ότι όλα τα δικαιώματα των Σέρβων πρέπει να είναι εγγυημένα».

Ουσιαστικά, η Ρωσία επαναλαμβάνει τη συμπαράστασή της στην Σερβία και στη σερβική μειονότητα που υπάρχει στο γειτονικό Κοσσυφοπέδιο.

Έχουμε, λοιπόν, δύο διαφορετικές στρατηγικές στην περιοχή: την γερμανική (ορθότερα: γαλλογερμανική) και τη ρωσική, με την δεύτερη να κερδίζει έδαφος, δυστυχώς, μεταξύ των Σέρβων, οι οποίοι διατηρούν μακρές, στέρεες σχέσεις με τη Μόσχα.

Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Σερβίας είναι από τις ισχυρότερες στην Ευρώπη. Ο Πούτιν έχει δηλώσει άλλωστε πως «οι σχέσεις μας (σ.σ.: με τους Σέρβους) δεν έχουν μόνο φιλικό και στρατηγικό χαρακτήρα, αλλά και εντελώς ιδιαίτερο, που έχει διαμορφωθεί στο πέρασμα των αιώνων χάρη στους λαούς μας». Οι Ρώσοι και οι Σέρβοι είναι δύο λαοί, ευρωπαϊκοί, σλαβικοί , που μιλούν δύο γλώσσες που προκύπτουν από το ίδιο ιδίωμα , την κοινή σλαβική, ενώ έχουν και το ίδιο θρήσκευμα.

Νουνεχές συμπέρασμα για τη γερμανική πλευρά να ωθεί τη Σερβία πιο κοντά στη Ρωσία και, δη, στη Ρωσία του Πούτιν. Τα περιθώρια για μια πιο ευέλικτη πολιτική είναι ακόμη υπαρκτά και αναντίρρητα, αφού η πορεία ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων καθυστερεί ακόμη. Οι πιο ψύχραιμες φωνές των Βρυξελλών καλούν σε μια επανεξέταση της τακτικής του γαλλογερμανικού ζεύγους, χωρίς να χάνεται από τον ορίζοντα ο στρατηγικός στόχος της ένταξης της Σερβίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια και στην οριστική απομάκρυνσή της από τις ολοκληρωτικές και αυταρχικές ιδεολογίες.