Τρία πράγματα που δεν ξέρετε για τα Χριστουγεννιάτικα δένδρα

Από τους πιο ευχάριστους "πονοκέφαλους" των ημερών αυτών είναι ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δένδρου.

Στο ίδιο έργο θεατές οι καταναλωτές τέτοιες ημέρες που προσπαθούν να βρουν το χριστουγεννιατικό δένδρο που θα στολίσουν για τις γιορτές. Φυσικά το μεγαλύτερο δίλλημα είναι καράβι ή δένδρο με την ζυγαριά να γέρνει περισσότερο στην δεύτερη επιλογή. Η πιο δημοφιλής διακόσμηση αυτές τις ημέρες είναι το δένδρο. Μια διακόσμηση που πολλοί ξεκινούν να κάνουν μετά τις 20 Νοεμβρίου και θα παραμείνει και μέχρι την επομένη των Φώτων όπου παραδοσιακά το χριστουγεννιάτικο δένδρο ξεστολίζεται.

Πρώτο μέλημα των καταναλωτών είναι η επιλογή. Φυσικό ή τεχνητό; Τα χριστουγεννιάτικα δένδρα μπορεί να είναι και φυσικά αλλά και τεχνητά. Φυσικά όσοι επιλέγουν τα αληθινά αειθαλή κωνοφόρα δένδρα δέχονται και τον συμβολισμό εκείνο όπου το πράσινο αρνείται να υποκύψει στον χειμώνα, λειτουργώντας ως υπόμνηση πως σύντομα όλα θα ανθίσουν ο ήλιος θα γίνει και πάλι δυνατός και το καλοκαίρι δεν θα αργήσει. Τα αληθινά δένδρα είναι και τα πιο ακριβά σε τιμή σε σχέση με τα τεχνητά που και εκείνα κάνουν πολύ καλή δουλειά για τις ημέρες των εορτών.

Ωστόσο θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι ότι η υλοτομία των φυσικών δένδρων για τις ανάγκες του εθίμου γίνεται πάντα από συγκεκριμένα δενδρόφυτα μέρη και μετά από σχετική άδεια του κατά τόπο αρμόδιου Δασαρχείου. Επίσης σημαντικό, τα δέντρα που διατίθενται στο εμπόριο, δεν κόβονται από τα βουνά της χώρας μας αλλά καλλιεργούνται σε φυτείες, για την εορτή των Χριστουγέννων.

Η καλλιέργεια αυτή, στην Ελλάδα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, στο πλαίσιο ενός προγράμματος ορεινής οικονομίας του υπουργείου γεωργίας με τους αγρότες ορεινών περιοχών. Η τιμή ενός τέτοιου δένδρου μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 500 ευρώ, ενώ ξεκινά από 20 με 25 ευρώ ανάλογα το ύψος.

Όσον αφορά τώρα τον στολισμό. Αυτή η πράξη προέρχεται από τον 8ο αιώνα όταν ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε περί το 750 να εξαλείψει την μέχρι τότε αποδιδόμενη ιερότητα των «ειδωλολατρών» στη βελανιδιά, και την αντικατέστησε με το έλατο δηλαδή το δένδρο των Χριστουγέννων. Ο στολισμός του δένδρου είναι καθαρά συμβολικός της ευτυχίας των ανθρώπων και της φύσεως με τη Γέννηση του Θεανθρώπου. Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίστηκε στη Ρίγα της Λετονίας και τα πρώτα γνωστά στολίδια ήταν τρόφιμα, ρούχα και χρήσιμα είδη. Όταν ο κόσμος άρχισε να έχει καλύτερο βιοτικό επίπεδο άρχισε να κρεμάει διακοσμητικά αντικείμενα.

Η καταγωγή του χριστουγεννιάτικου δέντρου

Εκείνη που διεκδικεί την “πατρότητα’ του εθίμου είναι η Γερμανία, αλλά σύμφωνα με ιστορικά χειρόγραφα υπήρχε η ύπαρξη ορειχάλκινων δένδρων στη Συρία το 512, ενώ και στον Ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη υπήρχαν επί Βυζαντίου, μεταλλικά δένδρα σε σχήμα κώνου όμοια με κυπαρίσσια, όπου αντί για καρπούς έφεραν φώτα!Μάλιστα σε διάφορα μέρη όπως στο Λιτόχωρο Πιερίας και τα Επτάνησα στόλιζαν δένδρα στο μέσο των Εκκλησιών με φρούτα ή και καρπούς. Στην Καππαδοκία στόλιζαν μέσα στα σπίτια κατά το Δωδεκαήμερο κλαδιά κωνοφόρων ή άλλων δένδρων με ξηρούς καρπούς και αυτοσχέδια στολίδια.

Η Βαυαροί φέρνουν στην Ελλάδα το δέντρο

Στη χώρα μας το έθιμο με το στολισμένο έλατο ήρθε για πρώτη φορά με τον Βαυαρό Βασιλιά Όθωνα το 1833, που σημαίνει ότι είχε ήδη καθιερωθεί ως έθιμο στους βασιλικούς οίκους της Βόρειας Ευρώπης. Αρχικά στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου και εν συνεχεία στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν.

Σημειώνεται ότι στη Γαλλία ως έθιμο εισάχθηκε αρκετά χρόνια μετά από ό,τι στην Ελλάδα από την Κόμισσα της Ορλεάνης. Στις 24 Δεκεμβρίου 1843 στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι και συγκεκριμένα στο αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα.

Το έθιμο, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, άργησε να εξαπλωθεί στην χώρα μας. Μόλις την δεκαετία του τριάντα κάποια αστικά σπίτια άρχισαν να στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ μεταπολεμικά το έθιμο διαδόθηκε ταχύτατα τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο χώρα. Μια προσπάθεια να αντικατασταθεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ελληνοπρεπέστατο καραβάκι στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα δεν ευοδώθηκε και τόσο, αν και πάρα πολλά σπίτια ακόμη και σήμερα στολίζουν καράβι αντί δένδρο, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που στολίζουν και τα δυο.

Ένα ακόμη στοιχείο που μπορεί να μην γνωρίζουν πολλοί είναι ότι το ακριβότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στον κόσμο είναι συνήθως αυτό που στολίζεται στο ξενοδοχείο Εμιρέιτς Παλάς στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, όπου όλα τα στολίδια του είναι πραγματικά πανάκριβα κοσμήματα με πολύτιμες πέτρες πάνω τους που διατίθενται προς πώληση, η συνολική αξία των οποίων φθάνει τα 11 εκατομμύρια δολάρια.

Τα τρια πράγματα που ίσως δεν ξέρετε

• Τα έλατα μπορούν να ψηλώσουν πάρα πολύ:

Τα αληθινά χριστουγεννιάτικα δέντρα που στολίζουν κάποιοι στο σπίτι τους είναι συνήθως 10 ετών. Αν αυτά έμεναν στο δάσος για πολλά χρόνια θα αποκτούσαν πολύ μεγάλο ύψος. Το πιο ψηλό έλατο στον κόσμο βρίσκεται στην Καλιφόρνια και έχει ύψος 115.55 μέτρα. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο περιοδικό Nature, τα δέντρα άνω των 122-130 μέτρα δυσκολεύονται να επιζήσουν επειδή είναι πολύ δύσκολο να μεταφέρουν νερό από τις ρίζες στον κορμό και στα φύλλα τους.

• Τα έλατα μπορούν να μετατραπούν σε… γυαλί:

Στη Σιβηρία όπου η θερμοκρασία φτάνει πολλές φορές τον χειμώνα τους -60 βαθμούς Κελσίου, τα δέντρα κρυσταλλώνουν και καλύπτονται από γυαλί ώστε να αντέξουν στις χαμηλές θερμοκρασίες και να επιζήσουν.

• Τα μεγάλα έλατα αποτελούν από μόνα τους ένα οικοσύστημα:

Ερευνητές από όλο τον κόσμο έχουν αποδείξει πως τα πολύ ψηλά και μεγάλα δέντρα αποτελούν το σπίτι για πολλά έντομα, ζώα και πτηνά. Σε ψηλά και μεγάλα έλατα ζούνε συνήθως πουλιά, θηλαστικά και σκίουροι που πολλά από αυτά δεν εγκαταλείπουν το δέντρο σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.